بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم در آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی و مشاهده ای در منطقه سردسیر دیم مراغه

گندم دورومی یکی از محصولات عمده در ناحیه مدیترانه بوده که متاسفانه تنش خشکی (ترکیبی از کمبود آب، دمای بالا و افزایش تشعشعات) تولید آن را در این ناحیه با محدودیتهایی مواجه می سازد. به منظور توسعه واریته های جدید متحمل به تنشهای زنده و غیرزنده در دیمزارهای کشور، این تحقیق در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در سال زراعی ‮‭1389-1390‬ اجرا گردید. در این تحقیق تعداد ‮‭531‬ لاین گندم دوروم در قالب آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی مشتمل بر 2‭-PDYT-‬1، ‭PDYT ‬و 3‭-PDYT ‬در قالب طرح سیستماتیک (بعد از هر ‮‭20‬ ژنوتیپ چهار رقم شاهد ساجی، زردک، گردیش، ‮‭130-61‬ و سرداری) مورد بررسی قرار گرفت. بعلاوه، تعداد ‮‭55‬ لاین دوروم دریافتی از ترکیه در قالب آزمایش مشاهده ای مورد مطالعه قرار گرفت. در طول دوره رویشی از صفاتی مورفوفیزیولوژیکی موثر در افزایش عملکرد در شرایط دیم، نظیر تحمل سرمای زمستانه، زوردسی، پابلندی، عدم ورس و ریزش دانه، وزن دانه بیشتر و تحمل به بیماری ها یادداشت برداری به عمل آمد. در نهایت تعداد ‮‭83‬ ژنوتیپ با توجه به عملکرد و دیگر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی مورد نظر از سه آزمایش 2‭-PDYT-‬1، ‭PDYT ‬و 3‭-PDYT ‬انتخاب گردیدند. ژنوتیپ های منتخب سال بعد به مدت یک سال وارد آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در چند ناحیه خواهند شد. بعلاوه، ‮‭55‬ ژنوتیپ انتخابی از آزمایش مشاهده ای مقایسه عملکرد ارقام دریافتی از ترکیه نیز در قالب آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در مراغه مطالعه خواهند شد. واژه های کلیدی: مقایسه عملکرد مقدماتی، گندم دوروم، دیم سردسیر