تعیین رقم مناسب کلزا در رژیم های مختلف آخرین آبیاری جهت کشت در منطقه سیستان

جهت تعیین رقم مناسب کلزا در رژیم های مختلف آخرین آبیاری جهت کشت در منطقه سیستان آزمایشی بصورت طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سه سال زراعی ‮‭1387‬ ، ‮‭1388‬ و ‮‭1389‬ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک زابل انجام شد. عامل اصلی آبیاری و در شش سطح‭: I‬1-آبیاری طبق عرف منطقه، روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی)،خورجین دهی و آخرین آبیاری 5 روز پس از پایان گلدهی I2-آبیاری در روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی)، و آخرین آبیاری در ‮‭20‬درصد باقی مانده گل روی بوته ‭ I‬3-آبیاری در روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی)،خورجین دهی و آخرین آبیاری در شروع تغییر رنگ در خورجین های ساقه اصلی ‭ I‬4-آبیاری در روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی)،و آخرین آبیاری در خورجین دهی (‮‭50‬درصد ‭) I‬5-آبیاری در روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی)،و آخرین آبیاری در ‮‭10‬ درصد تغییر رنگ در بذور خورجین های ساقه اصلی و I6- آبیاری در روزت،غنچه دهی،گلدهی(‮‭15‬درصد گل در ساقه اصلی) و رقم بعنوان عامل فرعی در سه سطح شامل‭( Hayola‬‮‭401 , RGS‬‮‭003‬ و ساری گل) بود. نتایج حاصله از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال بجز بر ارتفاع، عملکرد روغن بر دیگر صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی دار داشت. تاثیر زمان آبیاری بجز بر درصد روغن بر دیگر صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی دار نشان داد. اثر ارقام نیز برتمام صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی داری نشان داد. بالاترین عملکرد دانه در تیمار های I1 و I3 به ترتیب با میانگین ‮‭3340‬ و ‮‭3132‬ کیلوگرم در هکتار بدست آمد که در یک گروه قرار گرفتند و کمترین عملکرد دانه با میانگین ‮‭2519‬ و‮‭2681‬ کیلوگرم در هکتار به تیمار های I5 و I6 تعلق داشت. در میان ارقام مورد بررسی هیبرید هایولا ‮‭401‬ با ‮‭3169‬ کیلوگرم در هکتار نسبت به ارقام دیگر بالاترین تولید دانه را داشت. کمترین تولید دانه نیز با ‮‭2478‬ کیلوگرم در هکتار در رقم ساری گل بدست آمد. برهمکنش زمان آبیاری و رقم بر عملکرد دانه و اجزای آن اختلاف معنی دار نشان نداد. بر اساس نتایج می توان نتیجه گیری کرد که تحت شرایط عدم فراهمی آبیاری نوبت پنجم، انجام آخرین آبیاری می باید، مطابق با تیمار I2 ، در حدفاصل پایان گلدهی و قبل از شروع تغییر رنگ در خورجین های ساقه اصلی انجام گیرد و در شرایطی که محدویت فراهمی آبیاری اخر نباشد، مطابق با تیمار I3، باید آبیاری نوبت چهارم در خورجین دهی و آبیاری پنجم در شروع تغییر رنگ در خورجین های ساقه اصلی در هر دو رقم هایولا ‮‭401‬ و ‭RGS‬‮‭003‬ انجام شود. واژه های کلیدی: تنش خشکی،زمان آبیاری، رقم، کلزا