بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپهای زمستانه و بینابین گندم نان در آزمایشات مشاهده ای و مقایسه عملکرد بین المللی در شرایط دیم ( اصلاح گندم دیم به منظور افزایش عملکرد دانه و مقاومت به تنش ها در اقلیم معتدل دیم کشور )

به منظور دستیابی به ژنوتیپ های پرمحصول تر از ارقام موجود و دارای صفات مرتبط با تحمل به تنش های زنده و غیرزنده، تحقیقی مشتمل بر آزمایش مشاهده ای ‮‭17‬‭th FAWWON-SA ‬و مقایسه عملکرد‮‭12‬‭th IWWYT-SA ‬بر روی گندم های نان زمستانه و بینابین ارسالی ازمرکز تحقیقات بین المللی ایکاردا (برنامه مشترک ترکیه- سیمیت- ایکاردا) به همراه رقم شاهد آذر2 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه، اردبیل و قاملو انجام گرفت. در آزمایش مشاهده ای پس از برداشت محصول، عملکرد دانه ژنوتیپ های جدید با عملکرد دانه شاهد، مورد مقایسه قرار گرفته و ژنوتیپ های مطلوب بر اساس عملکرد دانه وخصوصیات زراعی مورد نظر انتخاب شدند. آزمایش مقایسه عملکرد تکراردار، درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 2 تکرار اجرا گردید. طی فصل زراعی از برخی صفات زراعی نظیر زوردسی، تحمل به سرما، ارتفاع بوته، عدم ورس و ریزش دانه، تعداد روز تا ظهور سنبله و رسیدن فیزیولوژیکی، وزن هزار دانه، واکنش به بیماری ها و عملکرد دانه یادداشت برداری به عمل آمده و پس از برداشت محصول بر روی عملکرد دانه ژنوتیپ ها تجزیه واریانس به عمل آمده و میانگین آنها با عملکرد دانه رقم شاهد به روش ‭LSD ‬مقایسه شدند. باتوجه به شرایط اقلیمی سال زراعی ‮‭1388-89‬ و با در نظر گرفتن عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی، در آزمایش ‮‭17‬‭th FAWWON-SA ‬ایستگاه های مراغه، قاملو و اردبیل به ترتیب تعداد ،‮‭36 18‬ و 6 ژنوتیپ و در آزمایش ‮‭12‬‭th IWWYT-SA ‬ایستگاه های مراغه و قاملو به ترتیب تعداد 2 و ‮‭15‬ ژنوتیپ برای ارزیابی های بیشتر در سال های آتی انتخاب شدند.. لاین های انتخابی دارای پتانسیل بالایی از نظر عملکرد دانه و سایر خصوصیات مرتبط با تحمل تنش های زیستی و غیرزیستی می باشند. واژه های کلیدی: مقایسه عملکرد،گندم نان، بلوک های کامل تصادفی و دیم