بررسی اثرات کاربرد کود آلی زیستی هیومیکی بر خواص فیزیکو شیمیایی خاک و عملکرد کمی و کیفی گندم ‭(Triticum aestivum L) ‬در شرایط دیم

به منظور بررسی اثرات کاربرد کود آلی زیستی هیومیکی بر خواص فیزیکو شیمیایی خاک و عملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط دیم، این تحقیق درقالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی بصورت فاکتوریل در دو فاکتور کاربرد ترکیب هیومیکی در 5 سطح شامل‭: a‬1 کاربرد ترکیب هیومیکی با روش تزریق در خاک و سطوح a2 ، a3، a4 و a5 محلول پاشی ترکیب هیومیکی به ترتیب در مراحل ‮‭4-6‬ برگی، ساقه دهی، ظهور سنبله های اولیه و در مرحله شیری شدن دانه و فاکتور میزان کاربرد ترکیب هیومیکی در دو سطح b1 یک در هزار و b2 سه در هزار در هر بلوک یک تیمار شاهد (بدون کاربرد ترکیب هیومیکی) جمعا با ‮‭11‬ تیمار در 3 تکرار در 2 سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا در آمد. فسفر براساس آزمون خاک از منبع کودی سوپر فسفات تریپل و مصرف کود نیتروژنی ‮‭60‬ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره بود. بذر مصرفی از رقم آذر 2 توسط بذرکار کاشت گردید. ترکیب آلی زیستی حاوی اسید هیومیک، مطابق روش آماری در مراحل مختلف رشد گیاه مصرف شد. در این آزمایش شاخص های مهم رشد گیاه ثبت شد و عناصر‭(K‬،N،‭P) ‬جذب شده در دانه گیاه و خواص فیزیکی و شیمیایی خاک‭(pH‬،‭EC‬،N،P،‭CEC ‬و پایداری خاکدانه ها) درهریک از تیمارها اندازه گیری گردید و در نهایت پس از جمع آوری داده های آزمایش با استفاده از نرم افزار ‭MSTATC ‬تجزیه آماری انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد، کاربرد ترکیب هیومیکی و تزریق آن در خاک در موقع کاشت در مقایسه با شاهد(بدون کاربرد ترکیب هیومیکی) موجب افزایش عملکرد دانه گندم دیم به میزان ‮‭319‬ کیلوگرم در هکتار شد. همچنین کاربرد ترکیب هیومیکی به صورت محلول پاشی در مقایسه با شاهد ‮‭307‬ کیلوگرم در هکتار افزایش عملکرد دانه داشت. نتایج نشان می دهد کاربرد ترکیب هیومیکی در کلیه شاخص های رشد گندم اثر مثبت داشته و درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه گندم دیم را در مقایسه با شاهد به ترتیب 7/،‮‭0/04 0‬ و ‮‭0/09‬ درصد افزایش داد. همچنین ترکیب هیومیکی موجب کاهش واکنش‭(pH) ‬و هدایت الکتریکی‭(EC) ‬خاک سری اینسپتی سول مزرعه آزمایشی گردیده و در افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی‭(CEC) ‬خاک در مقایسه با شاهد اثر مثبت داشت. نتایج بررسی ها نشان داد، در تیمارهایی که به نوعی ترکیب هیومیکی مصرف شده بود پایداری خاکدانه ها بیشتر از تیمار شاهد بوده است. واژه های کلیدی: کود آلی زیستی هیومیکی، کمیت، کیفیت، گندم، دیم، محلول پاشی.