بررسی نمادهای جامعه شناختی آب در شعر سهراب سپهری

تأثیر و نقش آب در ساخت و بقاء جوامع وزندگی اجتماعی از ابتدای وجود بشر بر روی زمین، موضوعیغیرقابل انکار است. به گونه ای که در طول تاریخ بشریت آب در دوران هایی تا مقام خدایی بالا رفته و مورد پرستش ونثار قرار می گیرد. پس از اسلام، آب و معنای آن با انتقال از حوزه دین به بخش ادبیات فارسی در سبک سنتی،مضامین متنوع عاشقانه، عارفانه و اجتماعی پیدا می کند . اما با رواج شعر نو هم زمان با تحولات اجتماعی معاصر ایران،مضامین اجتماعی نقش پررن گتری در ای ن سبک نوین شعری به خود م ی گیرند . سهراب سپهری از جمله شاعرانشعر نو به سبک نیمائی است که از واژه آب در اشعار هشت کتاب ب ه وفو ر بهره می برد . لذا هدف این مطالعه داده بنیادفهم و ارائه معانی مختلف واژه آب در اشعار هشت کتاب سهراب سپهری است. این پژوهش با روش کیفی و بااستفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد برای تحلیل و تفسیر انجام گرفته است. در این رویکرد، تحلیل در فرایندی سهمرحله ای به کشف و استخرا ج مقولات انتزاعی م ی انجامد. یافته ها ی این پژوهش نشان داد نمادهای جامعه شناختیآب در شعر سهراب سپهری شامل 6 مقوله مبنائیِ جنب شهای درونی و اجتماعی، ارزش های اجتماعی متعالی ودینی، خودآگاهی و بینش های اجتماعی، تعیین کمال مطلوب و مقصود، موانع دستیابی به جامعه حق و امید بهحرکت از وضع موجود به مطلوب است. همچنین روشن شد سهراب سپهری شاعری آگاه به اوضاع زمانه و جامعه اش،در اشعار خود به ترسیم جامعه ای مطلوب و مدینه ای فاضله می پردازد و اسباب رسیدن، موانع دستیابی و ابعاد متنوعاین مسئله را واکاوی و تحلیل می کند.

Keywords:

آب , نمادهای جامعه شناختی , شعر , سهراب سپهری , نظریه داده بنیاد