بررسی رمان «طریق بسمل شدن» اثر محمود دولت آبادی از منظر ادبیات اقلیمی

ادبیات اقلیمی، شاخه ای از ادبیات است که به بیان جغرافیای طبیعی و انسانی میپردازد و در میان برخی از نویسندگان ایرانیاز جایگاهی ویژه برخوردار است. دولت آبادی نویسنده ای است که در زمینه ی کاربست ادبیات اقلیمی و ناحیه ای در میان دیگرنویسنگان ایرانی شاخص است. وی در رمان طریق بسمل شدن با استفاده از آب درصدد آن است که بیان کند جنگ در هر صورتو به هر شکل که باشد منفور و منزجر است. در این پژوهش، به بررسی شاخصه های ادبیات اقلیمی و بومی در این رمان دولت-آبادی پرداختیم و برای نیل به این هدف با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی و با روش توصیفی- تحلیلی، آن دسته از شاخصه های فیزیکی و انسانی را که در آن ظهور یافته مورد بررسی قرار دادیم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که نویسنده بهدلیل همزیستی با مردم منطقه ی خراسان و تأثیرپذیری از محیط اطراف، تصویری کامل از جغرافیای طبیعی و انسانی منطقه یخویش در معرض دید خوانندگان قرار میدهد. هدف نویسنده این است که در کنار هدف اصلی رمان که انزجار از هر گونه جنگیاست، شاخصه های اقلیمی و بومی خویش را به مخاطب القا کند، علاوه بر آن دولت آبادی برخلاف دیگر آثارش در بیان شاخصه-های اجتماعی به دنبال مطرح ساختن طبقات اجتماعی گوناگون نیست، بلکه در پی آن است که ایرانستیزی اعراب بر ایران و به-خصوص خراسان را نمایش دهد و حس ملی گرایی خواننده را بیدار سازد.

Keywords:

ادبیات اقلیمی , محمود دولتآبادی , طریق بسمل شدن , جغرافیای طبیعی , جغرافیای انسانی