مهدی های متصوفه و مهدویت دوازده امامی، مهدویت در ایران و عثمانی از قرن سوم تا قرن سیزدهم

پژوهش حاضر به باز شناسی و تمییز دو جریان مهدی گرای متصوفه و امامیه حاکم بر جهان اسلام به خصوص ایران اسلامیپرداخته است . جریانی که قریب به بیش از 1000 سال از تاریخ اسلام را در بر می گیرد .مهدی های متصوفه وجریان مهدویت اثنی عشر همواره از طرف محققین ومورخین یکی دانسته شده اند . در حالی که این دوجریان به نفسه نمی تواند یکی باشند . هدف این پژوهش تمایز بین این دو جریان است. وجه تمایز جریان مهدویت گراییمتصوفه از جریان مهدویت شیعه امامیه این است که خاستگاه اولی ، ایران قبل از اسلام بوده و در خصوص دومی باید گفت کهریشه در تفکر اسلامی دارد و با ظهور اسلام به جهان معرفی شده است. این دو جریان به طور تقریبی تمام تاریخ ایران را دربر می گیرند .چنانکه مهدویت متصوفه از ایران باستان ریشه می گیرد ومهدویت امامیه ناشی از ظهور وبلوغ اسلام در ایران میباشد وتا اکنون نیز این دو جریان به صورت های مختلف ایران را متاثر از خود کرده اند. در این پژوهش روش گرد آوری دادهها به صورت کتابخانه ای بوده وبا روش توصیفی تحلیلی با این مسئله مواجه شده است .و به دنبال پاسخ گویی به این سوالاست که آیا بین جریان مهدی گرایی متصوفه با جریان مهدویت شیعه امامیه تفاوت وجود دارد.

Keywords:

مانویت , متصوفه , مهدویت , تشیع , ایران باستان