بررسی ماهیت خیار عیب

بیع در لغت به معنى مبادله مالى است به مالى يعنى گذاشتن اين مال بدل آن مال و مال اوّل هم بايد عین باشدنه منافع اگر چه آن عین كلّا در ذمّه باشد و لکن بايد از جمله موجودات در اعیان باشد. اما اگر در اين مال عیبیباشد باعث ايجاد خیار عیب می شود كه يکی از موجبات قانونی فسخ عقد است. در اين كه چه چیزی عیب استنظرات مختلفی وجود دارد عده ای داوری عرف ر ا ملاک برای تعیین عیب دانسته اند و عده ای هم كم و يا زيادیكه در خلقت اولیه وجود دارد. اين خیار از جمله خیاراتی است كه با انعقاد بیع بوجود می آيد. كه در اين صورتتخییر است بین اينکه معامله را فسخ كند يا اينکه معامله را قبول كند ولی ارش بگیرد. اين خیار طبق مادۀ 435 قانونمدنی فوری است، يعنى مشترى پس از آنکه از وجود عیب در مبیع آگاه شد در كوتاهترين زمانى كه عرفاً بتواندحق فسخ خود را اعمال كند بايد از آن استفاده نمايد و هرگاه تأخیر در آن روا دارد حق فسخ او ساقط می شود. درصورتى كه مشترى حق فسخ خود را ساقط نمايد و يا بجهتى از جهات ساقط شود می تواند از بايع ارش بخواهد، وتاخیر در مطالبه موجب سقوط آن نمیگردد، زيرا در اثر تاخیر خسارتى متوجه بايع نمی شود، از نظر قضائى دلیلى برسقوط حق مزبور در اثر تأخیر موجود نیست و مشترى می تواند مادام كه مطالبه ارش مشمول مرور زمان منقولنشده است آن را از بايع بخواهد. فورى نبودن خیار عیب مشهور نزد فقهاء امامیه است و فورى بودن آن قول نادر وموافق با قول شافعى می باشد.

Keywords:

بیع , عیب , خیار عیب , ارش