اخلاق شفقت به روایت امام محمد غزالی

در آثار دینی و در دیدگاه صاحب نظران مفاهیم اخلاقی مورد توجه قرار گرفته اند. اما آنچه در این مقاله مورد بحث میباشد، اخلاق حداکثری است. اخلاق در نگاه اول میتواند به حوزه عدالت خلاصه شود، اما در اخلاق حداکثری آنچه مورد توجه قرار می گیرد، انجام امر اخلاقی بیشتر از حدِ وظیفه است، یکی از مراحل اخلاق حداکثری، اخلاق شفقت است. به این معنا که آدمیان بر اساس این اخلاق نیاز دیگران را بدون اظهار آنان معنی میکنند. "شفقت" به مفهوم، "غمخواری" است. شکی نیست که توجه به اخلاق شفقت میتواند ضامن قطعی برای استمرار اخلاق حداقلی باشد.از نظر غزالی عشق الاهی که همان شفقت الاهی است، عبارت است از عشق مخلوقات و به خصوص انسان به خداوند. او معتقد است که تنها و تنها خداست که شایسته و درخور محبت است و محبت خدا نهاییترین نتیجه مقامهای سالکان و بلندترین قله ی درجه عارفان است. پس از رسیدن به این مقام و دستیابی به این درجه دیگر هیچ مقامی نیست و انسان به آرامش میرسد.

Keywords:

امام محمد غزالی , اخلاق , شفقت