رویکردهای اخلاقی حاکم و روش‌های تصمیم‌گیری در آینده

یکی از مسائل نوظهور در حوزه‌ تصمیم‌گیری، نحوه‌ ورود نگرانی‌های اخلاقی به درون مدل‌هاست. پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه فاقد انسجام بوده و جهت‌گیری‌های اساسی ارزشی و اخلاقی علم تصمیم را به صورت شفاف روشن نمی‌کنند. مکاتب و نظریات اخلاقی منبع مناسبی برای ارائه یک طبقه‌بندی جامع از رویکردهای اخلاقی حاکم در این رشته هستند. با توجه به خلأ موجود در این زمینه، تحقیق حاضر قصد دارد تا جریان‌های اخلاقی تأثیرگذار روی تصمیم‌گیری سازمانی را شناسایی کند.تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی است. ابزار مورد استفاده برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز رویکرد تحلیل تم است. بدین منظور در مرحله اول مقالات چهار نشریه معتبر علم تصمیم به‌عنوان جامعه مورد توجه قرار گرفت. در مرحله بعد با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری، 68 مقاله برای استخراج تم‌های مرتبط با اخلاقیات انتخاب شدند.پس از تحلیل تم مقالات، چهار تم اصلی شناسایی شدند. این تم‌ها عبارت‌اند از: نحوه‌ ورود اخلاقیات به درون مدل‌ها، اراده انسانی، ماهیت انسان‌ها و زیربنای اخلاقی. با توجه به این تم‌ها، طبقه‌بندی جامعی از جریان‌های اخلاقی تصمیم‌گیری ارائه شد. این جریان‌های اخلاقی عبارت‌اند از: کلاسیک، واقع‌گرایی انتقادی، تفسیری، هنجاری، پسا-ساختارگرا و پراگماتیسم.یافته‌های این پژوهش در شناخت ارزش‌های اخلاقی مطرح در مسائل مبتلابه سازمان‌ها، نحوه‌ ورود این ارزش‌ها به مدل‌ها و شیوه‌ ترکیب مدل‌ها تأثیرگذار خواهد بود.

Keywords:

اخلاق , رویکردهای اخلاقی , علم تصمیم , تحلیل تم