مصدر، اسم مصدر و حاصل مصدر از دیدگاه سرنمون رده‌شناختی

Publish Year: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 591

This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRLU-8-1_001

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

در دستورهای سنتی زبان فارسی در کنار مصدر، دو مقولة اسم مصدر و حاصل مصدر نیز مطرح شده‌اند. اختلاف نظرهای زیادی در مورد تعلق مصدر به فعل یا اسم در میان دستورنویسان و زبان­شناسان وجود دارد. در مورد اسم مصدر و حاصل مصدر نیز دیدگاه‌های متفاوتی به چشم می‌خورد. در این مقاله این مقوله‌ها بر اساس سرنمون رده‌شناختی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. بر اساس رویکرد کرافت (2003) طبقة معنایی واژگان به تنهایی قادر به تعیین مقولة واژگانی کلمات به صورت بین‌زبانی نیست و علاوه بر آن نقش کنش گزاره‌ای نیز باید در نظر گرفته شود. در این تحقیق نشان داده می‌شود که مصدر از نظر داشتن کنش گزاره‌ای  ارجاع  مانند اسم است، اما از نظر طبقة معنایی به فعل شباهت دارد. اسم مصدر نیز از این نظر مانند مصدر است، اما ویژگی‌های اسمی بیشتری دارد. آنچه به عنوان حاصل مصدر در دستور سنتی مطرح است هیچ ارتباطی با طبقة معنایی مصدر و اسم مصدر یعنی کنش ندارد. نتیجة این پژوهش این است که در کنار سه مقولة واژگانی اسم، فعل و صفت مقوله‌های دیگری وجود دارد که از نظر طبقة معنایی و کنش گزاره‌ای ترکیبی از ویژگی‌های مربوط به این سه مقوله تلقی می‌شوند. این مقاله نشان می‌دهد که رویکرد سرنمون رده‌شناختی کرافت یک فضای مفهومی جهانی را به دست می‌دهد که بر همة زبان‌ها قابل اعمال است. با این وجود ترکیب‌های غیر سرنمون طبقة معنایی و کنش گزاره‌ای گاهی بیش از یک مقوله را در زبان‌های خاص در خود جای می‌دهند. نقشة معنایی مورد نظر کرافت قادر به تمایز مصدر و اسم مصدر در زبان فارسی نیست، زیرا این دو مقوله دارای مؤلفه‌های مشترکی هستند.  در چنین مواردی با استفاده از معیارهای صوری و نقشی می‌توان این مقوله‌ها را متمایز نمود. این تحقیق نشان می‌دهد که بزرگترین ضعف سرنمون رده‌شناختی کرافت این است که فضای مفهومی مقوله‌های واژگانی را به دو بخش یعنی نقاط بی‌نشان  و نقاط حاشیه‌ای تقسیم می‌کند و قادر نیست معیاری را برای درجه بندی میزان بی‌نشان بودن یا حاشیه‌ای بودن به دست دهد.

Authors

والی رضایی

دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1375).  دستور زبان فارسی. ...
  • باطنی، محمد رضا (1371).  نگاهی تازه به دستور زبان. تهران: ...
  • خویینی، عصمت (1392).  نوعی اسم مصدر در زبان فارسی. دستور، ...
  • درزی، علی (1384).  شیوة استدلال نحوی. تهران: انتشارات سمت. ...
  • راسخ‌مهند، محمد (1394). تعیین مقولة مصدر در زبان فارسی. جشن‌نامة ...
  • رضایی، مهدی (1392).  دستور زبان فارسی. تهران: نشر میترا. ...
  • رضایی، والی (1391). افعال مجهول‌ناپذیر در زبان فارسی، مقالات هشتمین ...
  • روبینز.آر.اچ. (1370). تاریخ مختصر زبانشناسی. ترجمه علی محمد حق‌شناس. تهران: ...
  • ساسانی، فرهاد (1380). آیا مقولات واژگانی برچسب‌های ثابتی دارند؟ پیوستار ...
  • شریعت، محمد جواد (1364). دستور زبان فارسی. تهران: اساطیر. ...
  • شفایی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات ...
  • صادقی، علی اشرف (1380). تحول پسوند حاصل مصدر از پهلوی ...
  • طباطبایی، علاءالدین (1376). فعل بسیط فارسی و واژه‌سازی. تهران: مرکز ...
  • فاضل، نوید (1392). دستور زبان فارسی.تهران: انتشارات آگه. ...
  • قریب، عبدالعظیم و همکاران (1380 ). دستور زبان فارسی. تهران: ...
  • کربلایی صادق، مهناز و ارسلان گلفام (1395). ویژگی‌های فعل مرکب ...
  • کریمی‌‌ دوستان، غلامحسین (1386). اسامی‌‌ و صفات گزاره‌ای در فارسی. ...
  • عمادی حائری، سید اسماعیل (1371). دستور زبان عماد. قم: نشر ...
  • مصفا جهرمی، ابوالفضل (1392). نگاهی زایشی به مقولة دستوری مصدر ...
  • معین، محمد(1369).اسم مصدر ،حاصل مصدر.تهران: امیر کبیر. ...
  • نوبهار، مهرانگیز (1372). دستور کاربردی زبان فارسی. تهران: رهنما. ...
  • وزین‌پور، نادر (1370). دستور زبان فارسی. تهران: معین. ...
  • Auwera, J. V. D and Gast, V. (2011). Categories  and  ...
  • Croft, W. (2001). Radical Construction Grammar: Syntactic  Theory in Typological ...
  • Croft, W. (2003). 2nd ed Typology and Universals, Cambridge:Cambridge University ...
  • Crystal,D. (1967).Word classes in English. Lingua,17:24-56.                     ...
  • Dixon, R.M.W. (2010). Basic linguistic Theory. Vol 2. Grammatical Topics. ...
  • Greenberg, J. H. (1966). Language Universals with Special Reference to ...
  • Hopper, P. J., and Thompson, S. A. (1980). Transitivity in ...
  • Lakoff, G.(1987). Women, fire, and dangerous things: What categories reveal ...
  • Rosch, E. (1978). Principles of categorization. In Cognition and Categorization ...
  • Song, J. J. (Ed.). (2011). The Oxford Handbook of Linguistic ...
  • Tallerman, M. (2015) 4thed. Understanding Syntax.. London: Arnold. ...
  • Taylor, J. R. (1995) 2nd ed. Linguistic categorization: Prototypes in ...
  • نمایش کامل مراجع