واژه‌بست در لری خرم‌آبادی

زبان‌ها و گویش‌های محلّی، به‌مثابة بخشی از فرهنگ و تمدّن هر ملّت، به‌دلایل متعدّدی همچون مهاجرتِ گویشوران بومی، در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند؛ از این رو، این وظیفه بر دوش متخصّصان علم زبان است که با انجام مطالعات علمی درصدد احیاء و ثبت این گویش‌ها برآیند. در پژوهش پیش‌رو، واژه‌بست‌های لری خرم‌آبادی معرّفی و به‌لحاظ جایگاه اتّصالشان به هسته، وابسته یا گروه به دو دستۀ جایگاه دوم و وند گروهی تقطیع و بررسی زبان‌شناختی شده‌اند. روش انجام کار در نوشتار پیش رو، شاملِ تهیۀ پرسش‌نامۀ (215) جمله­ای، مصاحبه با گویشوران بومی، استخراج و بررسی واژه‌بست‌های این گونۀ زبانی با الگوگیری از شقاقی (1392) است، البتّه مدل‌های خارجی نیز در این زمینه بررسی واقع شده ‌است. یافته‌های حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد، واژه‌بست‌ها در این زبان به میزبان خود پی‌بست می‌شوند؛ همچنین، تکواژهای کسرۀ اضافه، معرفه‌گی، نکره‌گی، تخصیص نکره و ضمایر پی‌بستی در مقولۀ پی‌بست‌های جایگاه دوم و تکواژهای مفعول معرفه، هم‌پایگی، تأکید فعلی، قید افزایش و فعلِ پیوستی در مقولۀ پی‌بست‌های وند گروهی جای می‌گیرند. نتایج برگرفته از یافته‌ها بیان­گر آن است که در این زبان، وندهای گروهی با‌ توجّه به تثبیت جایگاهشان در مقایسه با پی‌بست‌های جایگاه دوم، روی پیوستار به وندها نزدیک‌تر هستند. کلیدواژه­ها: لری‌ خرم­آبادی، واژه‌بست، پی‌بست، جایگاه دوم، وند گروهی. زبان‌ها و گویش‌های محلّی، به‌مثابة بخشی از فرهنگ و تمدّن هر ملّت، به‌دلایل متعدّدی همچون مهاجرتِ گویشوران بومی، در خطر فراموشی قرار گرفته‌اند؛ از این رو، این وظیفه بر دوش متخصّصان علم زبان است که با انجام مطالعات علمی درصدد احیاء و ثبت این گویش‌ها برآیند. در پژوهش پیش‌رو، واژه‌بست‌های لری خرم‌آبادی معرّفی و به‌لحاظ جایگاه اتّصالشان به هسته، وابسته یا گروه به دو دستۀ جایگاه دوم و وند گروهی تقطیع و بررسی زبان‌شناختی شده‌اند. روش انجام کار در نوشتار پیش رو، شاملِ تهیۀ پرسش‌نامۀ (215) جمله­ای، مصاحبه با گویشوران بومی، استخراج و بررسی واژه‌بست‌های این گونۀ زبانی با الگوگیری از شقاقی (1392) است، البتّه مدل‌های خارجی نیز در این زمینه بررسی واقع شده ‌است. یافته‌های حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد، واژه‌بست‌ها در این زبان به میزبان خود پی‌بست می‌شوند؛ همچنین، تکواژهای کسرۀ اضافه، معرفه‌گی، نکره‌گی، تخصیص نکره و ضمایر پی‌بستی در مقولۀ پی‌بست‌های جایگاه دوم و تکواژهای مفعول معرفه، هم‌پایگی، تأکید فعلی، قید افزایش و فعلِ پیوستی در مقولۀ پی‌بست‌های وند گروهی جای می‌گیرند. نتایج برگرفته از یافته‌ها بیان­گر آن است که در این زبان، وندهای گروهی با‌ توجّه به تثبیت جایگاهشان در مقایسه با پی‌بست‌های جایگاه دوم، روی پیوستار به وندها نزدیک‌تر هستند.  

Keywords:

لری‌ خرم­آبادی , واژه‌بست , پی‌بست , جایگاه دوم , وند گروهی