بررسی تاثیر محلولپاشی نانوکلات‌های آهن و مس بر صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل نرگس رقم جونکی(Psedudonarcissus narcissus cv. Jonquil)

گل نرگس یکی از مهمترین گیاهان زینتی در دنیا می­باشد. یکی از مهمترین مشکلات در تولید گیاهان زینتی، کمبود عناصر کم­مصرف می­باشد که در بیشتر خاک‌های قلیایی مناطق ایران وجود دارد. مس و آهن به عنوان  عناصر کم­مصرف ضروری برای رشد و نمو طبیعی گیاه در بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی دخالت دارند. جهت بررسی اثر نانوکلات­­های آهن و مس بر برخی صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گل نرگس رقم جونکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک­های کامل تصادفی با دو فاکتور نانو کلات آهن در 4 سطح (صفر، 1، 2 و 3) گرم در لیتر و نانو کلات مس در 3 سطح (صفر، 1 و 2) گرم در لیتر در 3 تکرار اجرا شد. پیاز­های کشت شده درمحدوده وزنی 8-10 گرم در تاریخ 25 شهریور کشت شدند. کودها از شرکت نانو پژوهش تهیه شدند و محلولپاشی هر یک از این کودها به صورت جداگانه در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول آبان ماه زمانی که پیازها دارای سه برگ بودند و مرحله دوم دی ماه حدود یک هفته قبل از گلدهی و مرحله سوم بعد ازگلدهی به فواصل 45 روز یکبار صورت گرفت. صفات مختلف ارتفاع بوته، تعداد، طول و عرض برگ، وزن و قطر پیاز، تعداد، قطر و وزن پیازچه­ها، ارتفاع و قطر ساقه گل، تعداد، قطر و وزن تر و خشک گلچه، عمر گلجای و میزان غلظت مس، آهن، کلروفیل، مواد جامد محلول و پروتئین در برگ اندازه­گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد که میزان غلظت آهن و مس با افزایش غلظت کاربرد این میکروالمنت­ها در برگ افزایش یافت که نشان دهنده جذب بالای این کود نانو از طریق برگ می­باشد. مصرف آهن 2 گرم درلیتر و مس 5/0 گرم در لیتر بیشترین میزان رشد رویشی از جمله افزایش اندازه بوته، برگ، پیاز و پیازچه شد و دلیل اصلی این افزایش رشد جبران کمبود جذب عناصر کم مصرف در خاک قلیایی می­باشد که با محلولپاشی از طریق برگ جبران شده است و مکانیسم­ها و فرایند­هایی که آهن و مس در انجام آنها دخالت داشته بهتر صورت گرفته­اند. رشد زایشی مثل  ارتفاع و قطر ساقه گل، تعداد، قطر و وزن تر و خشک گلچه و عمر گلجای نیز با کاربرد این نانو کود بهبود یافت که تاثیر مس بر کاهش اثرات مضر استرس در مطالعات متعدد ذکر شده است. همچنین این تیمار باعث بیشترین میزان پروتئین، کلرو وفیل و مواد جامد محلول در برگ‌های گل نرگس شد که افزایش کلروفیل و پروتئین می­تواند به علت نقش اصلی آهن در ساخت کلروفیل و فعال کردن آنزیم نیترات ردوکتاز باشد. مس نیز نقش موثری در تولید تعداد زیادی آنزیم­ها دارد که عملکردهای متابولیکی متفاوت را به عهده دارند. بنابراین نتایج این آزمایش جذب موثر این نانوکلات از طریق برگ را نشان داده و این نکته قابل توجه است که غلظت بالای مصرف این کود می­تواند اثر منفی بر رشد داشته و باید در میزان مصرف دقت شود و محلولپاشی نانو کلات­های آهن 2 در هزار توام با مس 5/0 در هزار برای بهبود رشد رویشی و زایشی گیاه نرگس مخصوصا در خاک‌های قلیایی توصیه می­شود.

Keywords:

پیاز , پیازچه , عمر پس ازبرداشت , گل نرگس , نانوکلات