بینشی نو در طراحی زمینه های گره چینی نمونه موردی: طراحی جداره های ضلع شرقی حرم مطهر حضرت معصومه (س)

تزیینات در معماری به عنوان یکی از مقولات مهم فرهنگی و بومی، ایفای نقش کرده و علاوه بر ارتباط تنگاتنگ با تمامی عرصه های زندگی5 عمومی– خصوصی انسانها، جایگاه والایی در آثار هنر اسلامی دارند. تزیینات نقوش هندسی که در ایران با نام گره چینی یا گره سازی معرفی میشوند، به عنوان شاخص ترین عنصر تزیینی در معماری اسلامی، از ترکیب تعدادی شکل بنیادی تحت عنوان »آلت« یا »نقشمایه« صورت میگیرد. اولین مرحله ترسیم گره، بستن زمینه ی (قاب) گره است که نقش مایه ها با آن محدود شده و در تزیینات و سطوح5 افقی و عمودی ابنیه، طراحی و پیاده سازی میشوند. از نقاط عطف در توسعه و بازسازی بناهای مذهبی بالاخص حرم مطهر حضرت معصومه (س) مجموعه تزیینات به کار رفته در بناهای گذشته و حال5 حرم مطهر میباشند که همانند دیگر بناهای مذهبی ایران از شکوه و عظمت خاصی برخوردار است. پژوهش فوق با هدف حفظ و گسترش این میراث ماندگار5 هنر ایرانی، اسلامی و عدم تصرف در ساختار هندسی عناصر گره چینی، جداره های ضلع شرقی حرم حضرت معصومه (س) را طراحی و ارایه کرده و با تمرکز بر یکی از انواع گره (گره ده تند و کند) طراحی جداره های قاببندی شدهی این مکان مقدس را از زاویه ای دیگر مورد بررسی قرار میدهد.برای تبیین یافته های این پژوهش، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده ها با بهرهگیری از روش مطالعات اسنادی کتابخانه ای میباشند. همچنین، تحلیل داده ها که منتج به ارایه ی زمینه های جدید شده، با استفاده از روش استدلال منطقی انجام گرفته است.

Keywords:

گره چینی , نقش مایه , گره ده , جداره , میراث ماندگار