تحلیل عناصر چندگانه هویت ملی در محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه اول

در فرآیند برنامه ریزی درسی، انتخاب محتوا از اهمیت خاصی برخوردار است. لیکن چنین انتخابی باید با تحلیل محتوی همراه باشد تا پیام های آشکار و مکنون آن شناخته شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی متوسطه اول از منظر تأکید بر مؤلفه های هویت چندگانه (ادبیات ملی، اسطوره های ملی، میراث فرهنگی، مشترکات ملی و قومی و...) است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش «آنتروپی شانون» است. جامعه آماری شامل کلیه کتاب های درسی فارسی دوره متوسطه اول است که مؤلفه های فوق هر یک توسط واحد تحلیل؛ لغات، مضمون، تصاویر و ... بررسی گردیده اند. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که کتاب های درسی فارسی به یک نسبت، مؤلفه های چندگانه هویت ملی را پوشش نداده اند. به طوری که برای نمونه در واحد لغات کتب ادبیات فارسی دوره متوسطه اول به مؤلفه های ادبیات ملی، مشترکات ملی و میراث فرهنگی توجه شده و به دو مؤلفه دیگر قومیت و اسطوره های ملی توجه چندانی نشده است. با توجه به نقش مؤلفه های هویت چندگانه که در زندگی دانش آموزان دارد و با عنایت به تأکید پژوهشگران بر این سازه، ضروری است که مؤلفان کتاب های درسی فارسی، در ویرایش های بعدی به این امر توجه لازم را داشته باشند.

Keywords:

هویت ملی , تحلیل محتوا , ادبیات فارسی , آنترون شانون