نگاهی به بدیع لفظی در اشعار نسیم شمال

اشرف الدین گیلانی یکی از شاعران آزادیخواه زمان قاجار است که اشعارش به سـبب اهمیـت اجتمـاعی و سیاسـی تاریخ حساس مشروطه بسیار مورد توجه است. اما گذشته از این اهمیت، میتوان اشعار او را به سبب رفتن به سـوی قالب آزادتر شعر از قید و بندهای گذشته نیز ستود. او شعر را برای آگاهی عامه ی مردم می سرود و این هدف را بـا بهره گیری از بلاغت بخصوص آرایه های لفظی که ارتباط مستقیم با موسیقایی شـعر دارد، انجـام مـیداد. موسـیقایی شدن شعر سبب القای تفکر شاعر، تشخّص شعر و زیبایی آن، در نهایت سـپردن بـه حافظـه ی فـرد اسـت. در ایـن پژوهش سعی شده کلیات نسیم شمال مورد بررسی قرار گیرد و تمام ابیات که در آن آرایه لفظی تکرار وجـود دارد با توجه به اهداف اشاره شده بررسی شود. و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند . برآیند نتیجه بیانگر آن است که اشرف الدین گیلانی با بهره گیری از آرایه تکرار، جهت موسیقایی کردن بر اثر شعر و سـپس القـای تفکـر و سـیر آن به حافظه خواننده بیشترین بهره را برده است. و پس از آن از انواع جناس و سجع استفاده کرده است. تکرار منـادا ازجمله بیشترین کاربردها را در انواع تکرار داشته و این بدین سبب است که شاعر برای کمک، هر کسی و هر چیزی را مورد خطاب قرار داده است از جمله شعر معروف او که در وصف قلم است و منادای آن به تمـامی خـود»قلـم« است.

Keywords:

بدیع لفظی , تکرار , مشروطه , نسیم شمال.