بررسی آواشناسی و واج شناسی در گویش کُرّانی

گویشها شاخه هایی هستند که از یک زبان واحد منشعب شده اند، ولی تفاوتهای آوایی، واژگانی و ساختاری با هم دارند. فهم متقابل گویشها به آموزش نیاز دارد؛ و لهجه ها شاخه هایی هستند که از هر گویش منشعب میشوند. به عبارت دیگر به انواع یک گویش، لهجه می گویند. لهجه ها در ارتباط با موقعیت جغرافیایی یا منطقه ای به وجود می آیند. معمولا فقط تفاوتهای آوایی و واژگانی با هم دارند، و فهم متقابل آنها به آموزش چندانی نیاز ندارد. شناخت و جمع آوری و بررسی علمی گویش، میتواند مشکلهای لغوی و نکات مهّم متون کهن فارسی دری و دستوری زبان فارسی را حل نماید، و واژگان آنها را در ساختن واژه های نو مورد استفاده قرار داد. یکی از شیرین ترین این هاگویش گویش کُرّانی است. گویش کُرّانی در شهرستان جونقان از توابع استان چهارمحال و بختیاری جزو گروه های زبانی جنوب غربی است. پژوهش حاضر تلاشی جهت ارائه ی توصیف مختصری از آواشناسی و شناسی واج در گویش کُرّانی است. ساختار این گویش در سطوح مختلف آوایی، واجی و ساخت واجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن معرفی صامتها و مصوتهای این گویش از طریق جفتهای کمینه به بررسی الگوهای هجایی، فرایندهایی آوایی، آواهای زنجیری و آواهایی زبر زنجیری پرداخته شده است. در مراحل تحقیق بین این گویش و فارسی معیار مقایسه هایی جهت نشان دادن تفاوتها و شباهتهای بین آن دو صورت گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر ابزار کتابخانه ای است و یافته های آن به شکل توصیفی - تحلیلی ارائه شده است.

Keywords:

گویش کُرّانی , آواشناسی , واج شناسی , آواهای زبرزنجیری , آواهای زنجیری.