الگوهای ترجمه از زبان عربی به فارسی بر اساس چهار نسخه کهن "شهاب الأخبار" در سده های پنجم تا هفتم هجری( ارموی، دانش پژوه، شیروانی، ضیاء)

این پژوهش بر مبنای چهار نسخه ­ی­ ترجمه­ ی فارسی کهن از کتاب «شهاب الاخبار کلمات قصار پیامبر (ص)» که شامل 1000 حدیث می‌باشد؛ صورت گرفته­است. این چهار نسخه توسط آقایان ارموی، دانش­پژوه و شیروانی و جویا جهانبخش و همکاران به چاپ رسیده است. در این مقاله ویژگی­های واژگانی و ساختاریِ این چهار نسخه­ی متعلق به سده­های پنجم تا هفتم موردبررسی قرارگرفته و هدف از آن تبیین ویژگی­های دستور زبانی حاکم بر آن‌ها اعمّ از ویژگی­های واژگانی و دستیابی به الگوهای کهن ترجمة عربی به فارسی بوده است. متن عربی کتاب "شهاب الأخبار" احادیث را بر اساس ساختار جمله­های عربی همچون اسمیه ـ فعلیه ـ شرطیه با مَنْ شرط ـ اسمیه­ی همراه با إنّ ـ فعل امر ـ فعل لیس ـ ساختارهای تفضیلی ـ فعل بئسَ و... گردآوری کرده است و هرکدام تحت عنوان یک باب نامگذاری شده است. اما این کاوش، بر اساس استخراج ویژگی­های مهم واژگانی و دستوری حاکم بر ترجمه­های موردبررسی انجام‌گرفته که با تبیین و مقایسه ترجمه­ های این چهار نسخه، ویژگی‌های واژگانی و سبک ترجمه آن‌ها بیان‌شده و در هر مورد در حد امکان با توجه به گنجایش مقاله نمونه­هایی بیان‌شده است.این پژوهش  با ضرورت تبیین الگوهای ترجمه از زبان عربی به زبان فارسی انجام‌گرفته و ویژگی‌های واژگانی و ساختاری ترجمه‌های کهن عربی  به فارسی بر اساس چهار نسخه شهاب الاخبار که هدف این پژوهش بوده،به‌تفصیل بیان‌شده است. براساس این تحقیق، ما شاهد چیرگی ساختار دستور زبان عربی  بر ترجمه کهن فارسی هستیم.

Keywords:

ترجمه‌های کهن عربی به فارسی ـ بررسی واژگانی ـ بررسی ساختاری , شهاب الأخبار