تغییر و تحول اصطلاح «استصوابیات» درنظام اداری و مالی ایران

Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 168

This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSEH-6-1_006

تاریخ نمایه سازی: 24 فروردین 1400

Abstract:

  بررسی دقیق  واژگانی که در منابع تاریخی و اسناد آمده، می تواند راهگشای کاربرد آن در بستر زمان باشد. و سیر تغییر و تحولات نظام مربوط به اصطلاح مورد بررسی را روشن سازد. یکی از واژگانی که درمنابع و اسناد در کنار سایر اصطلاحاتی چون اخراجات و تکالیف دیوانی آمده است، استصوابیات یا استصوابی است. اینکه کلمه مزبور اصطلاح است یا خیر و تغییر و تحولات معنایی و کاربردی آن در بستر زمان در نظام اداری و مالی ایران  به چه صورت بوده، مساله اصلی مقاله است.   این مقاله با روش توصیفی- تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد آرشیوی به کنکاش موضوع مورد بحث می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با توجه به تغییرات مفهومی استصوابیات در متون، این واژه، غیر از معنی رایج لغوی آن، اصطلاحی در حوزه نظام اداری و مالی ایران بوده که در طول زمان کارکرد آن تغییر یافته است. و به  مجموعه­ای از مالیات­ها به ویژه مالیات های غیر رسمی گفته می شود که بیشتر در احکام واگذاری معافیت مالیاتی سیورغالات رواج داشته است. هم چنین به عنوان نوعی  هزینه خاص دردفتر توجیهات ثبت می گردید و در دوره قاجار  به صورت حواله دیوانی و گونه ای پرداخت مواجب بوده است.

Keywords:

اصطلاحات اداری و مالی , استصوابیات , مالیات , مواجب

Authors

الهه محبوب فریمانی

دکترای تاریخ وکارشناس پژوهش مرکز اسناد آستان قدس رضوی( نویسنده مسئول)

مهری ادریسی

استادیار تاریخ دانشگاه پیام نور

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • اشعری قمی، حسن بن محمد بن حسن،(1385). تاریخ قم، ترجمه: ...
  • اصطلاحات اسناد،(1983).آرشیو ملی هند،جلد اول، دهلی‌نو:1982. ...
  • اعتمادالسلطنه، محمد حسن بن علی،(1367). تاریخ منتظم ناصری، تصحیح: محمد ...
  • افضل الملک، غلامحسین. افضل التواریخ،(1361). تصحیح: منصوره اتحادیه، سیروس سعدوندیان،تهران: ...
  • انوری، حسن،(1373).  اصطلاحات دیوانی دوره غزنوی و سلجوقی،چاپ دوم، تهران: ...
  • انوری، حسن،(1381). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن. ...
  • آیتی،عبدالمحمد،(1383).  تحریر تاریخ وصاف، چاپ سوم،تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و ...
  • باقریان موحد،رضا،(1393). پیوندهای معنوی اصفهان و کربلا،قم:مجمع ذخایر اسلامی. ...
  • بردسیری، میرمحمدسعید مشیزی،(1369). تذکره صفویه کرمان، تصحیح: محمد ابراهیم باستانی ...
  • برن،رهر،(1349). نظام ایالات در دوره صفویه، ترجمه: کیکاووس جهانداری، تهران: ...
  • بوسه، هربرت،(1367). پژوهشی در تشکیلات دیوان اسلامی بر مبنای اسناد ...
  • بیانی، بهمن،(1391). کتابچه جمع و خرج کل هذه السنه ایت ...
  • بیهقی، محمد بن حسین،(1388).   تاریخ بیهقی، تصحیح: محمدجعفریاحقی و مهدی ...
  • پاشینو، پیترایوانوویچ،(1372). سفرنامه ترکستان و ماوراء النهر، به کوشش: جمشید ...
  • پطروشفسکی، ای.پ.(1344). کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ...
  • جرفادقانی، ابوالشرف ناصح(1374). ترجمه تاریخ یمینی. تصحیح : جعفر شعار. ...
  • جعفریان، رسول(1379). صفویه در عرصه دین،فرهنگ و سیاست، ج2، قم: ...
  • جوینی، عطاملک بن محمد(1385). تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح:محمدقزوینی، اهتمام: شاهرخ ...
  •  جهانگیر میرزا(1384).تاریخ نو(حوادث دوره قاجاریه) از سال 1240تا1267، به اهتمام ...
  • حسینی منشی، محمود بن ابراهیم(1386).  تاریخ احمد شاهی، تصحیح محمد ...
  • خور موجی، محمد بن جعفر بن محمد علی(1344). تاریخ قاجار.،حقایق ...
  • خورشاه بن قباد(1379). تاریخ ایلچی نظام شاه( تاریخ صفویه از ...
  • دفتر تاریخ(1387). به کوشش ایرج افشار،ج3، تهران: بنیاد موقوفات محمود ...
  • دهخدا، علی‌اکبر(1377). لغت‌نامه دهخدا،تهران: دانشگاه تهران. ...
  • ذوالفقار بن محاربی (مختار) متخلص به غافل، مجمع الحساب، کتابخانه ...
  • روستایی،  محسن(1395). ادبیات تاریخی و دیوانسالاری ایران«عهد مغول تا سرآغاز ...
  • روملو، حسن(1384). احسن التواریخ،  تصحیح: عبدالحسین نوایی، تهران: اساطیر. ...
  • ستوده،منوچهر و ذبیحی،مسیح(1377). از آستارا تا استرآباد، ج6.و8. تهران: انجمن ...
  • سمیعا، محمد سمیع میرزا(1368). تذکره الملوک سازمان اداری حکومت صفوی ...
  • شاردن،ژان(1372). سفرنامه شاردن، ترجمه: اقبال یغمایی، ج2، تهران: توس. ...
  • شریک امین، شمیس(1357).  فرهنگ اصطلاحات دیوانی و دوران مغول، تهران: ...
  •  علاقه، فاطمه(1385). اصطلاحات دیوانی عالم‌آرای عباسی، تهران:فرهنگستان هنر. ...
  • فروغ اصفهانی، مهدی بن باقر(1378). فروغستان: دانشنامه فن استیفا و ...
  • فلور، ویلم(1394). تاریخچه مالی- مالیاتی ایران از صفویه تا پایان ...
  • قائم‌مقامی،جهانگیر(1348). یکصد و پنجاه سند تاریخی از جلایریان تا پهلوی، ...
  • کتبی،  محمود(1364). تاریخ آل مظفر، به کوشش: عبدالحسین نوایی، تهران: ...
  • کرمانی، ابواسحاق غیاث‌الدین(951ق.). سریع الحساب، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس ...
  • لمبتون، ا.ک.س(1362). مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهرامیری، تهران: ...
  • لنگرودی، محمد جعفر جعفری(1383). ترمینولوژی حقوق، چاپ چهاردهم، تهران: گنج ...
  • مدرسی طباطبایی،حسین(1361). برگی از تاریخ قزوین تاریخچه‌ای از آستانه شاهزاده ...
  • مراغه ای، زین العابدین(1385). سیاحت نامه ابراهیم بیک، .به کوشش ...
  • مرکز اسناد آستان قدس رضوی، اسناد با شماره 32453. 31828. ...
  • مستوفی بافقی،محمد مفید بن محمود(1384).جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، ...
  • میرزا رفیعا،  محمد رفیع(1380). دستور الملوک،دفتر تاریخ،  .به کوشش ایرج ...
  • نخجوانی، محمد بن هندو شاه بن سنجر(1964). دستور الکاتب فی ...
  • نرشخی،محمد بن جعفر(1363). تاریخ بخارا،تصحیح: محمد تقی مدرس رضوی،تهران: توس. ...
  • نظام السلطنه مافی،حسین قلی(1362). خاطرات و اسناد حسین قلی خان ...
  • نفیسی، علی‌اکبر(1355). فرهنگ نفیسی(ناظم الاطباء)، بی جا:کتاب‌فروشی خیام. ...
  • والی زاده معجزی،محمدرضا(1380). تاریخ لرستان:روزگار قاجار از تاسیس تا کودتای ...
  • وصاف الحضره، عبدالله بن فضل‌الله(1338).  تاریخ وصاف الحضرة در احوال ...
  • همدانی،  رشید الدین فضل الله (1364). مکاتبات رشیدی، تصحیح: محمد ...
  • همدانی،  رشید الدین فضل الله (1387). جامع التواریخ (تاریخ اسماعیلیان)، ...
  • همدانی،  رشید الدین فضل الله(1358). سوانح الافکار رشیدی،به کوشش محمد ...
  • Minorsky Vldimir .(1939)”A Soyurghal of Qasin b. Jahangir Aq – ...
  • - Roemer Hans Robert (1960),. "Le Dernier Firman de Rustam ...
  • (accessed:17oct2016) ...
  • نمایش کامل مراجع