مفهوم عدالت در دیدگاه جان رالس و جان لاک

عدالت مفهومی از اصول اخلاقی، عقالنیت، قانون، حقوق طبیعی، مذهب، اداره قانون، جنسیت، قومیت است که بیشتر به عنوان جامع بودن عدالت اجتماعی درنظر گرفته می شود. با توجه به نظریه های معاصر عدالت، عدالت بسیار مهم است؛ جان رالز ادعا می کند که "عدالت نخستین فضیلت نهادهای اجتماعی است، زیرا حقیقت سیستم های فکری است". عدالت می تواند به اندازه خیرخواهی، صدقه، احتیاط، رحم، بخشندگی و دلسوزی باشد، هرچند که این ابعاد بطور مرتب به هم پیوند داده می شوند. عدالت بطور سنتی با مفاهیم سرنوشت، تناسخ یا پروردگار متعال، یعنی با زندگی مطابق با برنامه کیهانی در ارتباط بوده است. بنابراین، عدالت با انصاف بطور تاریخی و از نظر فرهنگی کمیاب بوده و شاید بیشتر یک نوآوری مدرن در جوامع غربی باشد. یکی از محوری ترین و مهمترین اصل در بحث عدالت، اصل برابری در جامعه است. به عبارتی باید حقوق افراد در جامعه به نحوی سامان یابد که همة افراد جامعه بتوانند از حقوقی یکسان بهره مند شوند. شرط اصلی تداوم و تکامل جامعه و بقا و استمرار حضور افراد در آن، نحوة مناسب توزیع و تخصیص منابع ثروت، قدرت، درآمد و ارزش ها در جامعه است. تفسیر عدالت و اصول آن در حوزة فلسفة سیاسی واندیشة سیاسی، بدون داشتن دیدگاهی دربارة مفاهیمی مانند دولت، مناسبات شهروندان در درون جامعه مناسبات شهروندان با حاکمان، چگونگی نحوة عملکرد حاکمان، برابری ومصلحت عمومی امکان پذیر نیست.

Keywords:

عدالت , عقلانیت , حقوق طبیعی , آزادی , قرارداد اجتماعی