نفـقـه قنات (کاریز) (شیوههای تامین هزینه در نظام آبیاری سنتی)
Publish place: Indigenous Knowledge، Vol: 6، Issue: 12
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 361
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_QJIK-6-12_017
تاریخ نمایه سازی: 4 اردیبهشت 1400
Abstract:
عوامل طبیعی در پدیدههای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه نقش قاطع و تعیینکنندهای دارند. در سرزمین کمآب ایران در طول تاریخ[۱]، قنات مهمترین شیوه بهرهبرداری از منابع آبی بوده، که حفظ، نگهداری و استفاده و بهرهبرداری از آن نیز، بهصورت جمعی بوده است. منابع آب مشترک و تبعات آن و سرمایهگذاری درازمدت در احداث و نگهداری قنات، برنامههای درازمدتی را میطلبید، که با فردگرایی و فرهنگ رقابتی قابل جمع نبوده است و برخلاف نظر برخی نویسندگان و روشنفکران ایرانی، کاریز و تمدن کاریزی با فرهنگ و جامعه "کوتاهمدت" ابدا سازگار نبوده است. هم احداث قنات حاصل فرهنگ مشارکتی درازمدت و صلحجویانه و یاریگرانه بوده و هم وجود آن، این فرهنگ را تقویت و بازتولید کرده است. در این مقاله به مالیات بهرهبرداری از آب یا نفـقـه قنات که آیندهنگری هوشمندانه نیاکانمان در جهت خودکفایی مالی قنات بوده، پرداخته شده است. در نظامهای آبیاری سنتی نفقه مجموع مبالغی است که در طول مدارهای گردش آب در تمام مدت سال آبی[۲] هزینه میگردد، که شامل دستمزدهای گروه آبیاران و مخارج جنبی منبع آبدهی میباشد. در ادامه کار به نفقه چند قنات از نقاط متفاوت ایران نیز اشاره میشود. [۱]- تا حدود هفتادسال پیش قنات مهمترین شیوه تامین آب در ایران بود. [۲]- سال آبی از ابتدای پاییز (مهرماه) آغاز میشود و تا پایان تابستان (شهریورماه) سال بعد ادامه مییابد.
Authors
مرتضی سالمی قمصری
مدرس تاریخ دانشگاه علامه طباطبائی و پژوهشگر دانش های بومی ایران
سینا فروزش
استادیار تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی-واحد علوم و تحقیقات
حجتی محمدرضا
کارشناسی پژوهشگری
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :