معرفت ضمنی و گونههای آن در معماری بر اساس اندیشه هری کالینز

از میانه سده بیستم که مایکل پولنیی مفهوم «معرفت ضمنی» را مطرح کرد، این مفهوم بهتدریج به حوزههای گوناگون علم وارد شد و با چندین رویکرد تبیین شد؛ اما در حوزه معماری همچنان معرفت ضمنی را بیشتر با تکیه بر اندیشه پولنیی و همچون معرفتی مرموز که مبنای عمل طراحی است تبیین میکنند. هدف تحقیق حاضر پیش نهادن یکی از اندیشههایی مطرحشده درباره معرفت ضمنی، کاربست آن در معماری و سنجیدن امکانات و محدودیتهای آن برای تبیین معرفت ضمنی معماری است. اندیشه یادشده مدل هری کالینز، جامعهشناس علم، درباره معرفت و اقسام ضمنی و صراحی آن است. مقاله حاضر این هدف را از طریق فهم اندیشه کالینز، آنگونه که در آخرین آثار مکتوب او درباره معرفت ضمنی نمود یافته است، دنبال میکند. بر مبنای کاربست این اندیشه در معماری، معرفت صراحی معماری معرفتی است که از طریق واسطههای مادی به معمار انتقالدادنی است. معرفت ضمنی معماری نیز معرفتی است که بنا به سرشت آن از طریق واسطههای مادی انتقالدادنی نیست و از طریق همنشینی معمار با دارندگان این معرفت یا از طریق تجربه عملی معماری به معمار منتقل شود. معرفتهای تنانی و جمعی گونههایی از معرفت ضمنی معماریاند؛ اما معماری بر معرفتهای ضمنی دیگری نیز مبتنی است که در طبقهبندی کالینز نمیگنجد.

Keywords:

Architectural Knowledge , Architectural Practice , Design Research , Tacit Knowledge , Explicit Knowledge , معرفت معماری , عمل معماری , طراحیپژوهی , معرفت ضمنی , معرفت صراحی