بحران ترکستان و فروپاشی مرزهای شمال شرق ایران( ۱۲۹۸هجری- قمری ۱۸۸۰ میلادی)
Publish place: Journal of Border Science and Technology، Vol: 7، Issue: 1
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 186
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_BST-7-1_005
تاریخ نمایه سازی: 11 اردیبهشت 1400
Abstract:
با بهره برداری از اغتشاشات و آشوب های قومی و مذهبی در ترکستان تزار الکساندر دوم (۱۸۸۰-۱۸۵۵/م) آمال و آرزوهای ترسیمشده از دوران بنیانگذار روسیه نوین پطرکبیر (۱۷۲۵-۱۶۸۲/م) در خصوص رسیدن به راههای آزاد و تجاری اقیانوس هند را در دستورالعمل سیاست خارجی روسیه قرارداد و با تحول در ساختارهای فرهنگی و نظامی در وزارت امور خارجه و بهرهبرداری از نظریات اندیشمندان و شرقشناسان روسی، سرزمین های وسیع و گسترده ی ماوراالنهر و ترکستان و سواحل سیحون و جیحون مورد بازخوانی مجدد و شناسایی علمی و میدانی واقع گردید. پس از تثبیت مرزهای روسیه با ایران در نواحی ارس و قفقاز، این بار توسعه و تثبیت سرزمین های موردنظر دولت روسیه در نواحی شمال شرقی ایران و افغانستان امروزی مدنظر سیاستمداران روسی در قرار نامه مرزی آخال و آمباله و منضمات آن قرار گرفت. حال سوال این است که در این دوران سلطه گری رویکرد دستگاه دیپلماسی روسیه و تمهیدات آنان در ایجاد تحولات منطقه ای و تفاهمات حاصله با بریتانیا رقیب سیاسی بزرگ آنها چه بوده است. این پژوهش بر آن است که با نگاهی به ورای مرزهای فعلی تحولات منطقه ای را بهعنوان حلقه ی مفقوده تاریخ تحولات سیاسی ایران و روسیه معرفی نموده و همچنین اقدامات دولت قاجار در ایجاد و تشدید جنگ های مذهبی و فرقه ای و قومی با اقوام ترکمن مرزهای ترکستان را بررسی و نشان دهد که با هجوم همزمان سرمایه های خارجی چگونه ایران به کشوری نیمه مستعمره با مرزهای فروپاشیده تبدیل گردید و ناکارآمدی دستگاه دیوانسالاری قاجاریه در پی منازعات (شیعه و سنی) چه پیامدهای تاسف باری را به ارمغان داشته و تجزیه اراضی وسیعی از شمال شرق ایران را تسریع نمود. جمعآوری این پژوهش بهصورت کتابخانه ای و اسنادی و داده ها با روش تحقیق تاریخی واکاوی و تبیین گردیده است.