مقایسه تثبیت پتاسیم و آمونیوم توسط رس های جداسازی شده از خاک با سیستم های مختلف کشاورزی

به منظور بررسی مقایسه تثبیت پتاسیم و آمونیوم توسط رس های جداسازی شده از خاک با سیستم های مختلف کشاورزی، از دو منطقه شمال و جنوب استان خوزستان در شهرستان های شوشتر و آبادان نمونه های خاک از کشت های نیشکر، تناوبی، نخلستان و بایر در عمق های صفر تا ۳۰ و۶۰ -۳۰ سانتی متری نمونه برداری شد. برای مقایسه تثبیت پتاسیم و آمونیوم به رس های جداسازی شده از ۳۰ نمونه خاک، هم زمان غلظت های کلرید پتاسیم و کلرید آمونیوم (صفر، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰، ۱۰۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم) اضافه گردید. نمونه ها به مدت ۲۴ ساعت در شرایط آزمایشگاهی (دمای ۲۰ درجه سلسیوس بدون تکان دادن) نگه داری شد. سپس با استات منیزیم عصاره گیری و مقادیر پتاسیم و آمونیوم قابل جذب تعیین و سپس مقدار پتاسیم و آمونیوم تثبیت شده از تفاوت این مقادیر محاسبه گردید. نتایج مطالعه کانی شناسی با روش پراش پرتو ایکس وجود کانی های رسی کائولینیت، پالی گورسکایت، ایلیت، کلرایت، اسمکتیت و کوارتز را در مناطق مورد مطالعه نشان داد. مقایسه میانگین میزان تثبیت پتاسیم و آمونیوم با آزمون دانکن نشان داد که با افزایش غلظت پتاسیم و آمونیوم، مقدار و درصد تثبیت افزایش یافته است. بیشترین تثبیت پتاسیم و آمونیوم در لایه سطحی رس های خاک اراضی تحت کشت تناوبی شوشتر و برای رس های آبادان در نخلستان بود. مقایسه تثبیت پتاسیم و آمونیوم نشان داد که در هر دو کاتیون، با افزایش غلظت میزان تثبیت افزایش یافته است ولی افزایش غلظت یکی باعث کاهش میزان تثبیت دیگری و برعکس شده است. هم چنین میزان تثبیت آمونیوم در این مناطق توسط این رس ها بیشتر از پتاسیم بوده است که این امر ممکن است به اثر کانی های رسی اسمکتیت و تثبیت بیشتر آمونیوم توسط این کانی نسبت به کانی های رسی دیگر باشد. نتایج این تحقیق می تواند برای مدیریت کودهای پتاسیمی و آمونیوم دار در اراضی زراعی مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

Clay minerals , Fixation , Potassium , Ammonium and Cultivation. , کانی های رسی , تثبیت , پتاسیم , آمونیوم و کشت