مقایسه روش های امتداد منحنی سنجه دبی به منظور برآورد دبی های متناظر با اشل های حداکثر

اندازه گیری مستقیم دبی در رودخانه ها وقت گیر و پرهزینه است و گاهی در شرایط سیلابی به دلیل سرعت زیاد آب، زودگذر بودن آن و وجود مواد مختلف شناور در آب امکان پذیر نیست، بنابراین از رابطه بین دبی و تراز آب که به منحنی سنجه دبی معروف است، استفاده می شود. از طرفی در طراحی سازه های هیدرولیکی، حداکثر دبی سیل و حداکثر ارتفاع آن مورد نیاز است. در نتیجه برای محاسبه دبی های سیلابی باید منحنی سنجه دبی را با استفاده از روش های مناسب امتداد داد. در این مطالعه به منظور تعیین بهترین روش جهت امتداد منحنی دبی- اشل و برآورد دبی متناظر با اشل های بالا، روش های لگاریتمی، مانینگ، شزی و سرعت- سطح مقطع در ۱۳ ایستگاه هیدرومتری در حوزه آبخیز کرخه در استان لرستان مقایسه شد. داده های اندازه گیری شده هر ایستگاه در طول یک دوره آماری ۱۰ ساله جمع آوری شد. نتایج حاصل از محاسبه ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین انحراف خطا (MBE) هر یک از روش ها نشان داد که روش لگاریتمی دارای دقت بهتری در مقایسه با سایر روش هاست و عمدتا برای امتداد منحنی در ایستگاه های با دبی متوسط پایین مناسب است. روش سرعت- سطح مقطع بعد از روش لگاریتمی مخصوصا در ایستگاه های با دبی متوسط بالا، نتایج خوبی ارائه داد. روش های مانینگ و شزی کمترین دقت را داشتند.

Keywords:

Stage-Discharge relation , Discharge rating curve , Kharkheh watershed , رابطه دبی - اشل , منحنی سنجه دبی , حوزه آبخیز کرخه