زیست شناسی زنبور سیاه مغز خوار پسته (Eurytoma plotnikovi Nikolskaya) در استان اصفهان

در سال های ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶، مناطق انتشار و خسارت زنبور سیاه مغزخوار پسته و زنبور طلایی مغزخوار پسته در استان اصفهان مطالعه شد. هم چنین، تغییرات فصلی جمعیت زنبور سیاه مغز خوار پسته در مرحله لارو، شفیره و حشره کامل، در سه باغ، و در هر باغ با شکستن ۲۰۰ میوه، که این میوه ها بیش از ۵۰% آلوده به آفت بودند، هفته ای دو بار مورد بررسی قرار گرفت. در سال ۱۳۷۶، روند تخم ریزی و خسارت روی یک صد میوه، که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، به طور هفتگی مطالعه شد. در این مطالعه، مراحل رشد و نمو آفت و گیاه پسته با هم مقایسه گردید. زنبور سیاه مغزخوار پسته در کلیه منـاطق بازدیـد شده وجـود داشت، گونـه غـالب بود و ۸/۰- ۴/۷۵ درصد خسارت داشت. در سال ۱۳۷۶، در یک باغ، شروع، اوج و خاتمه شفیرگی به ترتیب ۱۷/۱، ۱۷/۲ و ۳۱/۲ مشاهد شد. ظهور حشرات کامل به ترتیب فوق، در تاریخ های ۱۴/۲، ۲۸/۲ و ۱۴/۳ اتفاق افتاد. در دو باغ دیگر، یکی در سال ۱۳۷۵ و دیگری در سال ۱۳۷۶، این پدیده با کمی تفاوت، روند مشابهی داشت. شروع، اوج و خاتمه تخم ریزی، در سال ۱۳۷۶، در یک باغ، در تاریخ های ۲۸/۲، ۷/۳ و ۱۱/۴ مشاهده گردید. مراحل رشد و نمو درخت پسته رقم فندقی ریز اصفهانی به ۹ مرحله تقسیم شد، و تاریخ های فوق با آن مقایسه گردید. در این مطالعه، زنبور سیاه مغزخوار پسته هر یک تا دو سال یک نسل داشت، درون هر میوه آلوده یک تخم مشاهده شد و یک دوره توقف فعالیت طولانی در لاروهای سن یک مشاهده گردید. کاربرد این اطلاعات در مدیریت مبارزه با آفات پسته مورد بحث قرار گرفته است.

Keywords:

Pistachio seed wasp , Phenology , , , , . , زنبور سیاه مغزخوار پسته , فنولوژی , زنبور طلایی مغزخوار پسته