بازخوانی نقش انقلاب علمی داروین در شکل گیری نیهلیسم در اندیشه های صادق هدایت
Publish place: Journal of Literary Criticism and Rhetoric، Vol: 9، Issue: 4
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 434
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-9-4_007
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
Abstract:
گذار از دوگانه مرسوم و متداول «زیربنا ـ روبنا» و عبور از بزنگاه های شناخته شده سیاسی ـ اجتماعی به عنوان محرک ها و متغیرهای اصلی در شکل گیری موضوعات و مفاهیم، امکانی در نقد ادبی فراهم می سازد که بتوان از زوایای متفاوت به متون نگریست و از این طریق، لایه های معنایی متن را آشکار ساخت. با توجه به این مسئله، در جستجوی مبنای نظری اندیشه های نیست انگارانه صادق هدایت می توان در کنار توجه بر نقش مولفه های مهمی از قبیل مولفه های اقتصادی ـ اجتماعی و سیاسی، به عامل و محرک بسیار مهم دیگری اشاره کرد و در پرتو آن، توضیحی برای اندیشه های این نویسنده مطرح ارائه داد. در نوشتار حاضر، محورهای فکری صادق هدایت که ناظر بر جهانی پوچ، فاقد معنا و غایت و نیز سرشار از تناقض های چندبعدی و پیچیده است، در پرتو یک انقلاب علمی مورد بازخوانی قرار گرفته است. مراد از انقلاب علمی در این نوشتار، مفهومی است که تامس ساموئل کوهن، فیلسوف و نظریه پرداز تاریخ علم در قرن بیستم، آن را برای توضیح و تبیین پاره ای از تحولات فکری و اجتماعی در سنت های غربی به کار گرفته است. کوهن معتقد بود که تحول در علم، عامل چرخش ها و تغییرات بنیادین در الگوهای فکری، سرمشق ها یا پارادایم ها می شود. نتایج تحقیق حاضر که از بررسی پاره ای از داستان های کوتاه، نمایش نامه ها و نیز مقاله های صادق هدایت به دست آمده است، نشان می دهد که ذهنیت غالب این نویسنده و روشنفکر مطرح، در مواجهه با هستی و به طور کلی، مبنای نظری تفکرات وی، در برخورد با اندیشه های ماتریالیستی و تکامل گرایانه چارلز داروین صورت بندی شده است. از این چشم انداز، جهان ابزورد صادق هدایت و غالب محورهای فکری او، ریشه در یک چرخش یا انقلاب در عرصه علم تجربی دارد. این انقلاب که در نتیجه آن، روایت های تازه و بدیعی از انسان و مناسبات او در هستی و قرائت تازه ای از مفهوم خداوند، در مقابل کلان روایت های سنتی و کلیشه ای مطرح شد، موجب به وجود آمدن نوعی گسست معرفت شناسانه گشت و نوشتار حاضر سعی کرده است که صادق هدایت را در این گسست بسیار مهم و بنیادین فهم نماید.
Keywords:
Authors
جعفر فسایی
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران.
نجمه دری
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :