اثر برهم کنش علف های هرز و پرایمینگ بذر بر شاخص های رشدی توده های مختلف هندوانه بذری (Citrullus lanatus)

سابقه و هدف: هندوانه بذری (Citrullus Lanatus) از جمله گیاهان صیفی است که به عنوان کشت دوم بعد از محصولات زمستانه در بعضی از مناطق کشور کشت می شود. این محصول به دلایل زمان کوتاه کاشت تا رسیدگی، هزینه های تولید کم و سودآوری بیشتر نسبت به سایر گیاهان بهاره، امروزه مورد توجه بیشتر کشاورزان قرار گرفته است. از این رو به منظور بررسی اثر برهم کنش علف های هرز و پرایمینگ بذور بر شاخص های رشدی توده های مختلف هنداوانه بذری آزمایشی در سال ۱۳۹۲ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. مواد و روش ها: این آزمایش در سال زراعی ۱۳۹۲ در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه توده هندوانه بذری (کلاله، نیشابور و بجنورد) به عنوان فاکتور اول، فاکتور دوم هیدروپرایمینگ بذر در دو سطح (بذور پرایم شده و بذور پرایم نشده) و فاکتور سوم شامل حضور و عدم حضور علف های هرز بود. صفات مورد مطالعه عبارتنداز طول بوته، شاخص سطح برگ، محیط میوه، تعداد میوه در هر بوته، تعداد دانه در هر میوه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. یافته ها: نتایج نشان داد که علف های هرز با تاثیر بر رشد و اجزای عملکرد دانه، در هر سه توده هندوانه بذری به طور معنی داری عملکرد دانه را تا ۷۹ درصد کاهش داد. پرایمینگ بذر توانست تا حدودی اثرات مخرب علف های هرز بر شاخص سطح برگ و وزن هزار دانه را کاهش دهد ولی تاثیر چندانی بر عملکرد دانه نداشت. به طور کلی در بین توده های مورد بررسی بیشترین عملکرد دانه و وزن هزار دانه به ترتیب با ۱۵۸۱ کیلوگرم در هکتار و ۱۴۴ گرم در توده نیشابور مشاهده شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش در اثر تداخل علف های هرز تمامی صفات مورد بررسی به خصوص عملکرد دانه به طور قابل توجهی کاهش یافت که از این رو می توان با حذف علف های هرز تا حدودی این کاهش ها را جبران کرد. و یا در حضور علف های هرز نیز با انتخاب ارقامی مناسب (توده نیشابور) و همچنین با انجام عملیات پیش تیمار بذور همانند فراهم آوردن شرایط مناسب جوانه زنی بذور (پرایمینگ بذور) می توان به عملکرد بهینه این گیاه دست یافت.