تحلیل طرحواره های شناختی غم و امید در اشعار فریدون مشیری

امروزه مباحث مربوط به زبان شناسی شناختی، مورد توجه محققان عرصه ادبیات است. یکی از این مباحث قابل توجه، استعاره مفهومی است که فراتر از کارکرد صرف ادبی به بیان طرحواره‎های تصویری ذهن شاعر یا هنرمند می‎پردازد. در بلاغت گذشته، استعاره را صرفا مربوط به زبان می دانستند و برای زیبایی کلام از آن استفاده می کردند. امروزه استعاره تنها مقوله‎ای زبانی نیست، بلکه برخی از متخصصان علوم شناختی بر این باورند که به طور کلی تفکر انسان، استعاری است. بنابراین از نظرگاه معناشناسان، استعاره به هرگونه فهم و بیان مفاهیم انتزاعی در قالب مفاهیم ملموس اطلاق می شود. فهم استعاره مفهومی یا شناختی باعث کشف و شناخت منظومه فکری شاعر می شود. زیرا سخنان هر انسانی برگرفته از تجربه های زندگی اوست. فریدون مشیری، از جمله شاعران معاصر است که به عنوان شاعر غم و عشق و طبیعت و انسان معروف است و به نظر می رسد که به خاطر همین درون نگری ژرف، جهان ذهنی او درگیر موضوعاتی چون غم هستی شناسی و انسان شناسی و امید برای رسیدن به عالمی بهتر و والاتر بوده است. این پژوهش با استفاده از الگوی استعاره مفهومی در زبان شناسی شناختی به توصیف و تحلیل طرحواره‎ها و نگاشت‎های مربوط به مفهوم غم و امید در اشعار فریدون مشیری می‎پردازد و به این نتیجه می رسد که سروده‎های او ریشه در بسیاری از تجربیات زیست فردی و اجتماعی وی و توجه درونی او به مقولهءعشق و جهان روشن اندیشگانی و آرمانی وی دارد.

Keywords:

استعاره مفهومی , طرحواره‎های شناختی , فریدون مشیری , غم , امید