حکم فرار نظامیان از جهاد در راهبرد دفاعی اسلام

اکثر فقهای امامیه، بر مبنای آیه ۶۶ سوره انفال و روایات معصومین (ع) معتقد اند در صورتی که در جهاد، تعداد دشمنان، تا دو برابر مسلمانان باشد، مطلقا فرار کردن حرام است. البته ایشان، نظرات متفاوتی را درباره فرضی که تعداد دشمنان، بیش از دو برابر مسلمانان باشند، مطرح نموده اند. به علاوه، در این فرض در خصوص حالتی که مسلمانان، ظن کشته شدن دارند نیز اختلاف نظر وجود دارد. برخی از فقهای امامیه، حد نصاب تعداد مذکور را به شرطی پذیرفته اند که دو گروه مدافعان مسلمان و دشمنان، از حیث اوصاف مربوط به توانمندی و امکانات نظامی، متقارب باشند. افزون بر این، تحرف، تحیز و اضطرار از موارد جواز فرار موقت است. درباره حکم موارد فوق، باید به حکومتی بودن موضوع جهاد و لزوم در نظر گرفتن شرایط و مقتضیات زمانی برای تعیین حکم مساله توجه نمود. متاسفانه قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲، توجه کافی به احکام فرار نشان نداده است. اگرچه در حال حاضر، با استناد به اصل ۱۶۷ قانون اساسی می توان به فتاوی معتبر فقهی جهت تعیین حکم مسائل مربوطه مراجعه نمود، حاکم اسلامی با اختیارات ولایی خود بهتر است بر اساس مقتضیات زمانی، شرایط و معیارهای عینی جواز فرار را اصالتا برای فرماندهان نظامی در قانون سابق الذکر، تعیین نماید.

Keywords:

فرار , جهاد , ظن کشته شدن , تحرف , تحیز