عقل زنان از منظر نهج البلاغه

سخنان امام علی (علیه السلام)، نخستین مصداق راسخان در علم بعد از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) و آشناتر از هر کس به تاویلات قرآن، باید در هر زمینه ای، منطقی و مستدل و منطبق بر قرآن باشد. در خطبه ۸۰ نهج البلاغه، امیر المومنین عقل زنان را به دلیل پذیرش شهادت دو زن به جای یک مرد ناقص دانستهاند، در حالی که مطابق آیه ۲۸۲ سوره بقره، دلیل این امر احتمال گمراهی یکی از زنان و تذکر و یادآوری زن دوم، بیان شده است. با توجه به این که در کتب لغت، گمراهی در این آیه به فراموشی و نسیان معنا شده است، مسئله این است که آیا گمراهی و نسیان دلیل نقصان عقل است و آیا این سخن امیر المومنین منطبق بر قرآنی است که در آیات متعددی، مردان و زنان را به تعقل برای رسیدن به سعادت دعوت کرده است؟ در این مقاله ضمن بررسی سخنان عالمان دینی در این زمینه، با روش استدلالی خاص، صحت کلام امام و انطباق آن بر قرآن اثبات شده است. چکیده (عربی): عقل المراه من منظار نهج البلاغه کلام الامام علی علیه السلام الذی هو اول مصادیق الراسخین فی العلم بعد النبی الاعظم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) ، و اعرف الناس بتاویل القرآن ، لابد ان یکون منطقیا و منطبقا مع القرآن فی جمیع المجالات . فعد علیه السلام فی الخطبه رقم ۸۰ من نهج البلاغه عقل المراه ناقصا بسبب عد شهاده کل امراتین بشهاده رجل واحد ، مع ان مفاد الآیه ۲۸۲ من سوره البقره هو ان ذلک راجع لاحتمال اشتباه احداهما ﴿ان تضل احداهما فتذکر احداهما الاخری﴾ . و بما ان احد معانی الضلال فی اللغه هو النسیان ، فالسوال هو : هل النسیان سبب نقصان عقل المراه ؟ و هل ان کلام امیر المومنین علیه السلام مطابق للقرآن الکریم فی هذه الآیه و آیات اخری حثت الرجال و النساء علی التعقل ؟ اثبت المقال الحاضر انطباق کلام امیر المومنین مع القرآن من خلال اسلوب استدلالی خاص بالاضافه لدراسه کلمات علماء الدین فی هذا المجال . الالفاظ المحوریه : العقل ، المراه ، النقصان ، نهج البلاغه ، القرآن .