نگاهی نو به سنگ نگاره ی کرنگان

نقش برجسته کرنگان، بزرگ ترین نقش برجسته یک پارچه ا ی است که از ایلام باستان برجای مانده و قدیمی ترین بخش آن به دوره سوکل مخ ها بر می گردد. در این مقاله، با بررسی تفسیرهای گوناگون از این نقش برجسته، نشان داده می شود که چگونه بسیاری از پژوهشگران، متاثر از هرتسفلد و مبتنی بر پیش فرض های ذهنی -که از نقش مایه های میان دو رود باستان در ذهن داشته اند- به اشتباه گمان کرده اند که جریان های آب در این نقش برجسته از گلدان یا ظرفی خارج می شوند که در دست ایزد ریش دار قرار دارد. علاوه بر این، نشان داده می شود که چگونه همین پیش فرض های ذهنی سبب شده اند تا اغلب پژوهشگران، چیزی را که در مقابل ایزد ریش دار این نقش برجسته قرار دارد، نوعی مذبح یا مجمری از آتش در نظر بگیرند. در ادامه، با بررسی دقیق تر تصویر آتش یاد شده و مقایسه آن با تصاویر آتش در دیگر نقش مهرها و هم چنین، توجه به تضاد میان جریان های آب و آتش، تفسیر دیگری از این اثر به دست داده می شود. در این تفسیر جدید، جریان های آب نه از میان گلدان یا ظرفی در دست ایزد ریش دار، بلکه از میان میله و حلقه ای که وی بالا نگه داشته، خارج می شوند و آن چه مذبح یا مجمر آتش پنداشته شده به مثابه سر حیوانی منتسب به ایزد ریش دار ارزیابی می گردد. در پایان، در کنار دیدگاه هایی که ایزد ریش دار این نقش برجسته را نپیریشه، هومبن یا اینشوشینک در نظر گرفته اند، امکان تصویر شدن ایزدی محلی در بخش مرکزی این نقش برجسته بررسی می شود.

Keywords:

کرنگان , جریان های آب , مجمر آتش , نپیریشه , اینشوشینک