ویژگی های فیزیکی- شیمیایی، نسبت ایزوتوپی گوگرد و منبع سیال در ذخیره مس- طلای کالچویه، ایران مرکزی

کانسار مس- طلای کالچویه، در ۲۵ کیلومتری شرق شهرستان کوهپایه در استان اصفهان قرار دارد. این ناحیه در بخش جنوب شرقی ورقه ۱۰۰۰۰۰/۱ کجان و در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده است. داده های دورسنجی بر اساس شناسایی دگرسانی ها، نشانگر چند آنومالی است که برخی با کانی سازی همراه است. کانی سازی در کالچویه در قالب دو رگه کوارتز به همراه کانی های سولفیدی است. رگه اصلی با امتداد N۴۰E، دارای طول حدود ۲۵۰ متر و ضخامت متغیر از ۳ تا ۵ متر است؛ رگه دیگر، با امتداد N۲۰E، تا ۱۵۰ متر قابل ردیابی است و ضخامت متغیر از ۰.۵ تا ۳ متر دارد. سنگ میزبان در هر دو رگه، گدازه های پیروکسن-آندزیتی است. کانسنگ به طور عمده شامل کوارتز توده ای، همراه با گالن، اسفالریت، پیریت و کالکوپیریت است. در بخش های سطحی، کانسنگ با حضور اکسیدها و هیدروکسید های آهن، کربنات های آبدار مس، کانیهای اکسیدی سرب و روی و همین طور کوولیت و کالکوسیت مشخص می شود. طلا در نمونه های میکروسکوپی مشاهده نشد، اما آنالیز نمونه های معرف، تا ۲ گرم در تن طلا نشان داده است. سنگ میزبان تحت تاثیر دگرسانی های سیلیسی و پروپیلیتی قرار گرفته است. دگرسانی پروپیلیتی در بیشتر سنگ های آتشفشانی و آذرآواری محل دیده می شود و ارتباط زایشی با کانی سازی ندارد. دگرسانی سیلیسی تا فاصله چندمتر در کمرسنگ ها گسترش دارد و با رگچه های کوارتز و همین طور جانشینی بخشی تا کامل سنگ میزیان توسط کوارتز معرفی می-شود. این دگرسانی، همبستگی مکانی و زایشی با کانی سازی دارد. داده-های میکروترمومتری از کوارتز رگه اصلی و یک نمونه از محدوده خاک نسوز، نشانگر وجود سیالی با شوری پایین (۰.۰ تا ۲.۸ درصد وزنی معادل نمک طعام) است. دمای همگن شدن، بین OC۱۷۵-۳۲۵، با میانگین OC ۲۵۲ می باشد. شواهد پدیده جوشش، مانند همزیستی میانبارهای غنی از مایع و غنی از بخار مشاهده نشد. شواهد کانی شناسی و بافتی جوشش، مانند کلسیت تیغه ای، رگچه های کالسدونی و برش گرمابی، در تراز کنونی دیده نمی شود. ترکیب ایزوتوپی گوگرد در سه نمونه گالن از بخش های مختلف رگه اصلی، بین ۱.۷- تا ‰۲.۴- است. با توجه به دمای تشکیل کانسنگ، و با استفاده از معادله لی و لیو (۲۰۰۶)، میزان δ۳۴S سیال H۲S در تعادل با گالن، برابر با ۰.۴+ پرمیل محاسبه شده است که می تواند نشانگر منبع ماگمایی باشد. سیال گرمابی ممکن است به طور مستقیم از یک منبع ماگمایی برخاسته باشد، یا آنکه گوگرد و فلزات از شستشوی سنگ های آذرین تامین شده باشند. با توجه به ویژگی-های فیزیکی-شیمیایی سیال و کانی شناسی کانسنگ و دگرسانی، ذخیره کالچویه در ردیف ذخایر اپی ترمال فلزات پایه و گرانبها است و ویژگی های ذخایر نوع سولفیدی شدن پایین را دارد. در بیشتر این گونه ذخایر، منبع چیره سیال گرمابی، آب زیرزمینی است و فلزات از برهم کنش سیال-سنگ تامین شده اند.  

Keywords:

کالچویه , ایزوتوپ گوگرد , میان بار سیال , اپی ترمال , ایران مرکزی