مطالعه بار رسوبی رودخانه اهرچای در بالادست و پائین دست سد ستارخان

انسان برای اد امه حیات خود به مواد غذایی نیاز دارد که در اثر وجود آب و خاک به دست می آید. حذف یک یا هر دو منبع فوق زندگی را برای مردم آن ناحیه غیرممکن می سازد . عاملی که وجود آب و خاک را به خط ر می اندازد، فرسایش است که همو اره برای از بین ب ردن آنها عمل می کند . به همین جهت است که مبارزه با فرسایش در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته است . به طور کلی فرسایش یک پدیده اجتناب ناپذیر بوده و نمی توان آن را کاملا از بین برد، ولی فعالیت های انسان می تواند آن را تشدید نموده و یا کاهش دهد . برای مبارزه با ه ر پدیده مضرری، باید آن را شناخت، از این رو بررسی نحوه فرسایش و عوامل موثر در آن متخصصین را کمک می نماید تا با آگاهی کامل از نحوه فرسایش و چگونگی حمل رسوبات حاصل، توسط آب و باد در جهت کنترل و مبارزه با این پدیده مخرب برآید [۱۵]. فرسایش سطح زمین پدیده ای است که از دوران های گذشته زمین شناسی شروع شده و شکل ظاهری زمین را به صورتی که امروز دیده می شود درآورده است . این نوع فرسایش که ب ه آن فرسایش طبیعی می گویند رویه ای همیشگی است که در آینده نیز بدون دخالت بشر ادامه خواهد یافت  . درمقایسه، فرسایش تشدیدی رویدادی غیر عادی و نامطلوب و نتیجه دخالت نابخردانه بشر در طبیعت است. این نوع فرسایش یکی از مسائل مهم جهان و ایران است . بطوریکه می دانیم جوامع انسانی و طبیعت با هم در ارتباط بوده و انسان نیاز خود را از ذخایر عظیم طبیعت بویژه خاک تامین می کند و در فرآیند زندگی خود هموار ه طبیعت را دگرگون کرده و در جهت وصول به اهدافش کارهایی نظیر نابودی جنگلها، مراتع و خاک را انجام می دهد . از سوی دیگر نابودی این عوامل موجب فرسایش خاک و ایجاد جریان سیل های عظیم می شود . فرسایش خاکهای زراعی و در نهایت تبدیل آن به کویر از جمله فرآیندهایی است ک ه نه تنها منابع آب و خاک منطقه بلکه تمدن و کشاورزی کشور را به صورت مستقیم و غیرمستیم مورد تهدید قرار می دهد . فرسایش با رسوب گذاری مواد در آبراهه ها، مخازن سدها، بنادر شروع و در نتیجه کاهش ظرفیت آبگیری آنها و کاهش کیفیت آب را سبب شده و ایجاد زیانهای فراوان می گردد . در ایران طبق برآوردهای سال ۱۳۵۰ در کل حوضه های آبخیز کشور، در اثر استفاده های نادرست از منابع آب و خاک و . . . سالیانه حدود یک میلیارد تن خاک فرسایش می یابد که این مقدار معادل از بین رفتن ۲۵ سانتی متر از خاک سطحی در مساحتی حدود ۳۰۰ هزار هکتار می باشد. در سال ۱۳۶۰ مقدار خاک فرسایش یافته حدود ۱/۵ میلیارد تن و در سال ۱۳۷۰ حدود ۲ میلیارد تن یا بیشتر برآورد گردیده است. با این روند تخریبی در حدود ۲۰ سال آینده، فرسایش خاک در ایران بیشتر از ۴/۵ میلیارد تن در سال خواهد بود که ارزش مستقیم خاک از دست رفته معا دل دهها میلیارد تومان می باشد . آمار فوق بیانگر احتمال رویداد فاجعه در آینده نه چندان دور کشور می باشد که باید آن را جدی تلقی نمود . فعالیتهای غیرکشاورزی بشر که موجب تشدید پدیده های فرسایشی می شوند در مقیاس جهانی از اهمیت کمتری برخوردار است، انسان کوهها را ب رای اخراج زغال سنگ و سنگ آهن حفاری می کند، از یک طرف زمین را گود کرده و از طرفی دیگر گودیها را پر می کند و این دخالتها در سطح بسیار کوچکی از سطح کره زمین انجتم می گیرد . از طرف دیگر کشاورزی در چنان سطح وسیعی انجام می گیرد که فعالیتهایی از این قبیل بطور بسیا ر بارزی سرعت فرآیندهای فرسایشی را تغییر می دهند و تقریبا تمام عملیات کشاورزی در جهت افزایش روند فرسایش عمل می کنند. بنابراین برای مقابله با مشکلات ایجاد شده اولا باید طبیعت مساله رسوب تشخیص داده شود. ثانیا عوامل فرسایش مورد کنترل قرار گیرند و ثالثا مقد ار رسوب تولید شده اندازه گیری و محاسبه شود تا بتوان در طراحی سازه های آبی از جمله سدها، کانالها، تصفیه خانه ها و . . . حجمی را برای رسوب در آنها منظور داشت [۱۵ و ۱۶].