درهم تنیدگی روابط خارجی آمریکا و ایران در دو دهه پایانی سلطنت پهلوی، مطالعه موردی سیاست دوستونی

در دوران پهلوی دوم نه تنها روابط سیاسی – دیپلماتیک میان ایران و آمریکا قطع نگردید، بلکه در دو دهه واپسین سلطنت پهلوی، شاهد گسترش شدید روابط طرفین هستیم. هم زمان با فضای تنش­زدایی، خروج آمریکا از ویتنام و بروز اعتراضات و جنبش های مدنی در آمریکا، لقب «ژاندارمی منطقه» به ایران اعطا می شود و شاه نیز حافظ منافع غرب در منطقه می گردد. در تمام این دوران، این روابط حسنه - چه در زمان استقرار دموکرات ها و چه در دوران حاکمیت جمهوری خواهان بر کاخ سفید- به نحوی پررنگ توسط طرفین تعقیب می گردید. ادعای این مقاله این است که ژاندارمی منطقه صرفا تحولی در نظام بین الملل نبود بلکه اوضاع داخلی نیز موثر است؛ اما در نهایت وزن سنگین معادله را در کفه نظام بین الملل، به ویژه تصمیم آمریکا قرار می­دهد. دلیل برگزیدن ایران، توان متنوع سیاسی و راهبردی آن نسبت به دیگر کشورهای منطقه بود.

Keywords:

سیاست خارجی رژیم پهلوی , روابط خارجی , سیاست دوستونی , ویتنامی کردن سیاست , الگوی ساختار صلح جهانی , جنگ نیابتی