ارزیابی عملکرد مدیریت بهره وری آب در شبکه های آبیاری (مطالعه موردی: شبکه آبیاری دوستی-خراسان رضوی)

در این مقاله، تاثیر بهره ­وری آب کشاورزی جهت بهینه­ یابی الگوی کشت در شبکه آبیاری سد دوستی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین­ منظور، میزان هزینه و درآمد ناشی از فروش محصولات کشاورزی و نیز نیاز آبی این محصولات، به ­عنوان پارامترهای اصلی مورد استفاده قرار گرفت. در این راستا، محدوده مورد مطالعه (شبکه آبیاری سد دوستی) به­ لحاظ سردهانه­ های آبگیر، بافت اجتماعی، محدوده فعالیت تشکل­های آب­بران به شش ناحیه تقسیم گردید و شاخص بهره­ وری با توجه به بررسی­ های میدانی برای همه نواحی تعیین شد. نتایج به­ دست آمده نشان می­ دهد با اعمال طرح پیشنهادی، درآمد در کل محدوده مطالعاتی به­ میزان ۲۰ درصد افزایش می یابد و سیستم آبیاری منطقه بهینه خواهد شد. همچنین نیاز آبی سالانه و نیاز آبی تامین نشده هر ناحیه از محدوده مطالعاتی با توجه به منابع آبی موجود و نیز براساس استفاده از توابع مدل WEAP محاسبه گردید و درنتیجه راندمان آبیاری افزایش و نیاز آبی محصولات کشاورزی تا افق طرح (سال ۲۰۳۰) کاهش یافت. نتایج حاصل از این پژوهش در محدوده مطالعاتی، می تواند رویکرد مدیریتی مناسبی را جهت اتخاذ تصمیم گیری های آتی برای سیاست­گذاران و ذی مدخلان حوزه آب در این محدوده فراهم نماید.

Keywords:

Agricultural water demand , Agricultural products , Cultivation organization , Income , WEAP model , درآمد , ساماندهی کشت , محصولات کشاورزی , مدل WEAP , نیاز آبی کشاورزی