تحلیل عوامل تاثیرگذار بر امنیت شهروندان در فضاهای گمشده شهری مطالعه موردی: ناحیه ۵ منطقه ۲ شهر تهران

امروزه شهرها به موازات افزایش جمعیت و گسترش فضاهای کالبدی، با انواع مشکلات و آسیب های اجتماعی مواجه هستند. یکی از معضلات ناشی از گسترش فضاهای کالبدی، ایجاد فضاهای گمشده و بی دفاع می باشد. فضاهای گمشده به دلیل دارا بودن ویژگی هایی از قبیل خلوت بودن، تاریکی، بدون شکل و بلااستفاده بودن، نبود دید ناظر، نبود دسترسی مناسب و همچنین نظارت و کنترل اجتماعی، در شکل گیری عدم امنیت شهروندان بسیار موثر می باشند. در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی میزان سطح امنیت و پیامدهای اجتماعی حاصل از فضاهای گمشده در ناحیه پنج از منطقه دو شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از نقشه ها و اطلاعات جمع آوری شده از قبیل نقشه کاربری اراضی و همچنین پیمایش در منطقه دو، سایت هایی با عدم وجود کاربری مشخص و رها شده شناسایی شدند. به منظور تعیین عوامل موثر در میزان امنیت این مناطق از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. برهمین اساس مصاحبه های عمیق در چهار بعد، شامل زیست محیطی، زیرساخت ها، مدیریت شهری و امنیت اجتماعی و نظارتی انجام شد و مبتنی بر آن سه مرحله کد گذاری باز، محوری و گزینشی، بر روی متن مصاحبه ها صورت گرفت. بررسی موارد مطرح شده در مصاحبه ها بیانگر آن است که، فضاهای گمشده، تحت تاثیر مسائلی از قبیل ضعف مدیریتی، عدم آگاه سازی مردم و عدم توجه به معضلات موجود شکل گرفته اند. این عوامل در کنار عدم وجود نظارت سازمان های مسئول موجب کاهش سطح امنیت و پیامدهای اجتماعی - فرهنگی مرتبط با این مناطق شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد، فرهنگ سازی و اقداماتی برای جلوگیری از تجمع پسماند، بهبود راه های ارتباطی مناسب و دسترسی همگانی به فضاهای بی دفاع و بازسازی سایت های گمشده می تواند موجب بهبود سطح امنیت در زندگی شهروندان و کاهش احتمال بروز ناهنجاری های اجتماعی در فضاهای گمشده شود.