ارزیابی سازگاری کاربری زمین در نواحی روستایی از نظر مطلوبیت موقعیت مکانی مورد مطالعه: شهرستان بینالود

تحلیل ماتریس مطلوبیت کاربری اراضی براساس معیارهای انسانی و طبیعی در فضاهای سکونتی از ضرورت­ها و مسائلی است که برنامه­ ریزان در نواحی شهری و روستایی در تصمیم­ گیری و استقرار فعالیت­ها در عرصه های جغرافیایی از نظر دسترسی به شبکه ارتباطی، موقعیت مرکزی، وضعیت بو، هوا، صدا و ... یاری می­نماید و نقطه عطفی برای چگونگی استفاده بهینه از منابع به شمار می­رود. هدف تحقیق حاضر شناخت سطح مطلوبیت کاربری­های موجود در نواحی روستایی شهرستان بینالود است. در این مطالعه ۱۴ گروه کاربری با ۵۲ زیرکاربری زمین، از لحاظ ماتریس­های ۸ گانه موقعیت­مرکزی، دسترسی به شبکه ارتباطی، بو، دسترسی به تاسیسات و تجهیزات، شیب، هوا، صدا و دید مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر روش توصیفی-تحلیلی است و جمع ­آوری داده ­ها به روش میدانی توسط ۴۸ نفر از خبرگان محلی در ۸ روستا تکمیل گردید. نتایج به دست آمده نشان می­دهد بر اساس طیف چهار گزینه­ ای (۴: کاملامطلوب و ۱: کاملا نامطلوب) کاربری­های نانوایی با میانگین ۹۹/۳ و سالن ورزشی با میانگین ۴ بالاترین سازگاری را از نظر مطلوبیت موقعیت مکانی و کاربری آب انبار تاریخی با ۳۸/۳ و مساکن مخروبه با ۴۰/۳ پائینترین سازگاری را از نظر مطلوبیت به خود اختصاص داده­اند. همچنین میانگین مطلوبیت کاربری زمین در روستای زشک ۷۴/۳، در روستای دهنو ۸۲/۳، در روستای جاغرق ۷۸/۳، در روستای ابرده علیا ۸۹/۳، در روستای نوچاه برابر با ۹۲/۳، در روستای حصارگلستان ۷۶/۳، در روستای حصارسرخ ۷۹/۳ و در نهایت در روستای ویرانی میزان مطلوبیت ۸۰/۳ به دست آمده است. نتایج نشان می­دهد که علی­رغم وقوع تغییرات گسترده کاربری اراضی در خارج از بافت روستاهای مورد بررسی، میزان سازگاری کاربری اراضی در درون بافت روستایی از نظر مطلوبیت موقعیت مکانی از درجه­ ای بالا یعنی ۸۱/۳ برخوردار است.

Keywords:

Land use , qualitative evaluation , utility , Binalood county , کاربری اراضی , ارزیابی کیفی , مطلوبیت , شهرستان بینالود