بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب حوزه آبخیز قره چای در استان مرکزی

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب در مناطق خشک حایز اهمیت است. در بخش اول این تحقیق از مدل LARS-WG به منظور ریز مقیاس­نمایی متغیرهای اقلیمی شامل بارش، تشعشع خورشیدی، دمای حداقل و دمای حداکثر در یک دوره آماری ۳۱ ساله (۱۳۹۲-۱۳۶۲) در حوزه آبخیز قره­چای واقع در استان مرکزی استفاده شد. نتایج نشان می­دهند که مدل LARS-WG با موفقیت می­تواند برای ریز­مقیاس­نمایی متغیرهای اقلیمی به کار گرفته شود. با به کارگیری سناریوهای مختلف انتشار شامل A۱B، A۲ و B۱ روند کاهشی برای متغیر بارش و روند افزایشی برای متغیر دما در افق­های زمانی آتی مشاهد شد. در بخش دوم تحقیق به شبیه­سازی رواناب در سطح حوزه در افق­های آتی شامل ۱۴۰۰، ۱۴۳۵ و ۱۴۷۰ با استفاده از سامانه استنتاج فازی-عصبی تطبیقی پرداخته شد. سامانه استنتاج فازی عصبی تطبیقی در قالب دو روش افراز شبکه و دسته­بندی تفریقی به کار گرفته شد. روش دسته­بندی تفریقی عملکرد نسبی بهتری در مقایسه با افراز شبکه در پیش­بینی رواناب داشت. هم­چنین نتایج به دست آمده نشان می­دهد که مقدار حداکثر دبی جریان در افق­های ۱۴۰۰، ۱۴۳۵ و ۱۴۷۰ به ترتیب به میزان ۱۴، ۲۷ و ۴۳ درصد در مقایسه داده­های تاریخی کاهش خواهد یافت. به نظر می­رسد با توجه به وقوع تغییر اقلیم در حوزه و تشدید آن در سال­های آتی لازم است راه­کارهایی به منظور سازگاری و مقابله با تغییر اقلیم به منظور حفاظت از منابع آب در نظر گرفته شود.

Keywords:

ANFIS , Climate change , Downscaling , LARS-WG , Run-off , تغییر اقلیم , ریز مقیاس نمایی , LARS-WG , رواناب , فازی- عصبی