اثر محل کاشت بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.)

  کرچک (Ricinus communis L.) یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کشورهای توسعه یافته است. روغن بدست آمده از دانه های این گیاه جزو باارزش ترین مواد با اثر مسهل و ملین در پزشکی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر،بررسی اثر هفت ناحیه مختلف کشت بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب آن و امکان افزایش کمیت و کیفیت روغن کرچک بود. نتایج نشان داد که تغییر ناحیه کاشت، اثر معنی داری بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب کرچک داشته و بین اقلیم های مختلف نیز تفاوت معنی داری در سطح احتمال ۱% وجود دارد. بیشترین میزان روغن از غرب تهران (۵۲%) و مرند (۵۱%) گزارش شدند. براساس نتایج حاصل از تجزیه اسیدهای چرب در دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC)، هشت اسید چرب عمده در بذر گیاه کرچک مشاهده شد. ریسینولئیک اسید (۱۸:۱Δ۹c-۱۲OH) عمده ترین اسید چرب (۷۲/۸۵% تا ۹۴/۸۸%) در روغن کرچک بود. بیشترین میزان ریسینولئیک اسید از منطقه ارومیه (۹۴/۸۸%) و کمترین آن از منطقه شبستر (۷۲/۸۵%) گزارش شد. سایر اسیدهای چرب شناسایی شده در مناطق مختلف، شامل لینولئیک اسید (۲۵/۲% تا ۷۳/۴%)، پالمتیک اسید (۹/۰% تا ۱۳/۲%)، اولئیک اسید (۰۵/۳% تا ۲۲/۴%)، استئاریک اسید (۵۵/۰% تا ۵۴/۱%)، لینولنیک اسید (۳۵/۱% تا ۸۸/۲%)، دی هیدروکسی استئاریک اسید (۵۱/۰% تا ۸۵/۰%) و ایکوزانوئیک اسید (۸۶/۰%) بودند. بنابراین نتایج این مطالعه نشان داد که میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک تحت تاثیر آب و هوای محل کشت قرار داشت. کرچک (Ricinus communis L.)

Keywords:

کرچک (Ricinus communis L.) , اقلیم , اسیدهای چرب , گیاهان دارویی , روغن