نقد و بررسی محتوای کتابهای درسی قرآن دوره متوسطه اول بر اساس شاخصهای رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی

ه• هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص­های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی و تحلیل محتوای کتاب­های درسی قرآن دوره متوسطه اول بر اساس آن شاخص­ها انجام شد.  • روش: این پژوهش با ترکیبی از روش­های مطالعات کتابخانه­ای، دلفی فازی، تحلیل محتوای کیفی– قیاسی و کمی صورت گرفت. در بخش مطالعات کتابخانه­ای، جامعه پژوهش را منابع علمی مرتبط با موضوع تحقیق تشکیل داد و روش نمونه­گیری از آن، در دسترس بود که تا رسیدن به حد اشباع اطلاعات ادامه داشت. برای جمع­آوری داده­ها از فیش و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از شیوه کیفی استفاده شد. در بخش دلفی فازی، جامعه آماری شامل اساتید شاغل در دانشگاه­های استان­ همدان در سال ۱۳۹۹ در رشته­های علوم­تربیتی، روانشناسی و الهیات بود که ۴۰ نفر از آن­ها به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از شاخص­های آمار توصیفی بهره­گیری شد. در بخش تحلیل محتوا، جامعه آماری را کتاب­های درسی قرآن دوره متوسطه اول تشکیل داد که به روش سرشماری بررسی شد. برای جمع­آوری داده­ها از چک لیست محقق ساخته تحلیل محتوا و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش­­­ آنتروپی شانون بهره­­برداری گردید. • یافته­ها: یافته­ها حاکی از توزیع نامتوازن شاخص­های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی­ در محتوای کتاب­های نامبرده است، بطوریکه بیشترین ضریب اهمیت مربوط به شاخص امر به معروف و کمترین ضریب اهمیت مربوط به شاخص­های توجه به تمایلات فطری انسانی، خودسازی، خودشکوفایی، خودشناسی، انتخاب آگاهانه و فعل ارادی می­باشد. • نتیجه­گیری: بازنگری در محتوای کتاب­های مذکور بر اساس شاخص­های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی ضروری است.

Keywords:

Moral Education , Islamic Approach , Quran Textbook , Junior School , تربیت اخلاقی , رویکرد اسلامی , کتابهای درسی قرآن , دوره متوسطه