احادیث هشام بن سالم در کافی کلینی؛ مصادر و مآخذ

هشام بن سالم از محدثان مورد اعتماد شیعه و از اصحاب امامان صادق و کاظم علیهماالسلام است که صاحب اصل و کتاب های تفسیر و معراج و حج بوده است. برخی، کتاب های او را از منابع کلینی تلقی کرده اند؛ مثلا کتاب تفسیر او را از منابع تفسیری کتاب کافی برشمرده اند. در حالی که به نظر می رسد احادیث او به واسطه-ی تصنیفات و جوامع بعدی به دست کلینی رسیده باشد. بررسی سند تمامی احادیث هشام بن سالم در کتاب کافی و تهذیب الاحکام شیخ طوسی ما را به قراینی در سند این روایات می رساند که نشان می دهد هیچ کدام از کتاب های هشام بن سالم منبع کلینی در اخذ حدیث نبوده است، بلکه روایات او به واسطه ی کتاب های دیگر مثل کتاب های محمدبن ابی عمیر، حسن بن محبوب، حسین بن سعید و احمد بن محمد بن عیسی در دسترس کلینی قرار گرفته است. این راویان به کتاب های هشام بن سالم دسترسی داشته و احادیث آن را در کتاب های خود استنساخ نموده اند. در عین حال احادیثی به طور شفاهی از هشام بن سالم به ایشان رسیده که در کتاب های خود مکتوب نموده اند اما تعداد آن اندک است.

Keywords:

هشام بن سالم , مصادرالکافی , میراث مکتوب , کتاب هشام بن سالم