بررسی جوانه زنی گیاه جو در محلول NaCl+CaCl۲، آب شور طبیعی و خاک شور

جو گیاهی مقاوم به شوری است که می تواند در شرایط شور محصول نسبتا زیادی تولید کند. شوری خاک معمولا مانع جذب آب توسط بذرهای جو می شود و جوانه زنی و استقرار گیاهچه را به تاخیر می اندازد. اغلب پژوهش های مرتبط با جوانه زنی، در محلول های شور و نه در خاک های شور انجام شده است. حال آنکه در شرایط واقعی مزرعه ، شوری خاک جوانه­زنی بذر را کنترل می کند. به منظور بررسی اثر شوری بر روند جوانه زنی بذرهای گیاه جو، سه آزمایش جداگانه طراحی و اجرا شد. در این آزمایش ها، جوانه زنی در محلول های NaCl + CaCl۲، آب شور طبیعی و خاک شور بررسی شد.رقم انتخاب شده برای این آزمایش جو تروپی بود که یک رقم بهاره می باشد. آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۳ تیمار شوری و ۳ تکرار انجام شدند. تیمارهای شوری در هر سه آزمایش شامل EC صفر (شاهد)، ۵ ،۷ ،۹ ،۱۱ ،۱۳ ،۱۵ ،۱۷ ،۱۹، ۲۱ ،۲۳ ،۲۵ و ۲۷ دسی زیمنس بر متر بودند. شمارش بذرهای جوانه زده با فواصل زمانی مشخص انجام و تا هنگامی ادامه یافت که یا همه بذرها جوانه بزنند و یا تعداد بذرهای جوانه زده در دو شمارش متوالی ثابت بماند. سپس، سرعت جوانه زنی بذرها محاسبه شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، درصد جوانه زنی بذرها و سرعت جوانه­زنی کاهش می یابد، لیکن این کاهش در آب شور طبیعی بیشتر از محلول NaCl + CaCl۲است. در شوری های بیشتر، سرعت جوانه­زنی کاهش یافت و این امر زمان لازم برای جوانه زنی را افزایش داد. نتایج آزمایش جوانه زنی در خاک نیز نشان داد که بذرها فقط تا تیمار ۱۳ دسی زیمنس بر متر، جوانه زنی قابل قبولی دارند و از آن به بعد درصد جوانه زنی به شدت کاهش می یابد به گونه ای که در تیمار ۲۳ دسی زیمنس بر متر بذرهای جو جوانه نزدند. این پدیده به دلیل اثر پتانسیل ماتریک خاک بر جذب آب توسط بذرها افزون بر اثر اسمتیک محیط شور ریشه است.

Keywords:

جو , جوانه زنی , شوری , مقاومت به شوری