ایلچیان قراختایی در دربار خوارزمشاهیان؛ زمینههای تاسیس سلسله قراختاییان کرمان

از اوایل قرن ششم قمری ) ۱۲ م( برخی از بازماندگان امپراتوری لیائو که در چین از قوم مهاجم جورچن یا جورجت شکست خورده بودند به سمت نواحی غربی گریختند و به زودی توانستند به رهبری فردی با نام یلوتاشه یک امپراتوری با نام لیائوی غربی یا قراختاییان در آسیای میانه و ترکستان ایجاد کنند ) ۱۱۳۰ م( آنان به همین اکتفا نکردند بلکه با ادامه حرکت به سمت نواحی غربی با دولتهای مسلمان قراخانی، سلجوقی، خوارزمشاهی و غوری همسایه شدند و به زودی با شکست دادن قراخانیان آنان را خراجگزار خود کرده و دولتهای غوری و سلجوقی را هم در چندین درگیری در هم شکستند. آتسز خوارزمشاه نیز خود را مطیع آنان ساخت و خراجگزار آنان شد. از این زمان تا بیش از ۷۰ سال بعد ایلچیان قراختایی از جانب گورخانهای قراختایی به دربار خوارزمشاهیان وارد میشدند و خراج معهود را دریافت میکردند. براق و برادرش خمتبور تاینگو نیز دو تن از همین ایلچیان بودند که به دربار خوارزمشاهیان راه یافتند. اینان مدتها در دربار خوارزمشاهیان حضور داشتند. هجوم مغول به ایران و حوادثی که طی آن پیش آمد، پای براق را به کرمان کشانید و در آنجا سلسله قراختاییان کرمان را بنیان نهاد. در این مقاله، سعی بر آن است تا مبتنی بر روش تحلیل تاریخی، مساله حضور ایلچیانی که از سوی گورخانهای قراختایی به جانب خوارزمشاهیان فرستاده میشدند؛ با در نظر داشتن چگونگی حضور آنان در پیرامون مرزهای اسلامی، روابط آنان با دولت خوارزمشاهی و در نتیجه حضور براق حاجب و برادرش خمتبور تاینگو در دربار خوارزمشاهیان بررسی شود. این امر سرانجام به حرکت قراختائیان به کرمان و تاسیس حکومت قراختایی در این دیار انجامید.

Keywords:

دولت قراختایی , ایلچیان قراختایی , دولت خوارزمشاهی , براق حاجب , قراختاییان کرمان