اعتباریابی زوج محور مدل پیشنهادی نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی برای اختلالات شخصیت: طرح خود- همسر گزارش دهی

در صورت تائید نهایی مدل پیشنهادی نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-۵) برای تشخیص اختلالات شخصیت، کاربرد آن در مراکز مشاوره و روان­درمانی خانواده، به منظور سنجش آسیب­شناسی شخصیت زوجین، لازم و مفید به نظر می­رسد. پژوهش­های قبلی از طریق همخوانی خود-همسرگزارش­دهی، اعتبار صفات مرضی این مدل را بررسی و تائید کرده­اند. در حالی که این نوع اعتباربخشی برای هیچ یک از دو ملاک کارکرد شخصیت (ملاک الف) و صفات مرضی (ملاک ب) در جامعه ایرانی انجام نشده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف آشکار ساختن تراز همخوانی میان خود-گزارش­دهی و همسر-گزارش­دهی کارکرد و صفات مرضی شخصیت انجام گرفت. روش پژوهش همبستگی و طرح خود-همسرگزارش­دهی بوده است، با به کارگیری روش نمونه گیری واسطه­ای (شبکه­ای)، ۹۰ زوج داوطلب، با حداکثر ۱۰ سال سابقه ازدواج، شناسایی شدند. هر یک از این افراد به دو صورت خودگزارشی و همسرگزارشی به نسخه­ آنلاین مقیاس سطوح کارکرد شخصیت (Morey, ۲۰۱۷) و فرم کوتاه سیاهه شخصیت (Krueger, et al., ۲۰۱۳) پاسخ دادند. یافته های آماری حاکی از مقادیر همبستگی معنادار (۰۱/۰ > p) در سنجش خود-همسرگزارش­دهی کارکرد و صفات مرضی شخصیت بوده و نشانگر شاخص شباهت واقعی، شاخص شباهت مفروض و شاخص همخوانی بسیار خوب در این دو سنجه بوده­اند. به طور کلی یافته­های پژوهش حاضر، اعتبار این دو ملاک را در سنجش آسیب شناسی شخصیت زوجین نشان داده و کاربردپذیری آن ها را در زوج­درمانی و مشاوره پیش از ازدواج تائید نموده­­اند.

Keywords:

سنجش خود-همسرگزارش دهی , مدل پیشنهادی DSM-۵ برای اختلال شخصیت , کارکرد شخصیت , صفات مرضی