ارزیابی تغییرات غلظت فلزات سنگین در رسوب، بافت عضله و پوسته خرچنگ شبح (Ocypode saratan) در پیش مانسون و پس مانسون تابستانه

مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه تجمع فلزات مس و روی و کادمیوم در رسوب، بافت عضله و پوسته خرچنگ شبح (Ocypode saratan) در دو بازه زمانی (قبل و بعد از مانسون) در دو خلیج چابهار و گواتر در سال ۱۳۹۸ انجام شد. تعداد ۶۰ نمونه خرچنگ بیومتری و سنجش فلز در عضله و پوسته آن­ ها انجام گردید. الگوی تجمع فلزات در هر دو بافت و در هر دو دوره به ­صورت Zn>Cu>Cd به ­دست آمد. بیش ­ترین غلظت فلز با ۴/۵۰±۹۹/۳۹ مربوط به فلز روی در پیش مانسون و کم ­ترین غلظت هم مربوط به کادمیوم با ۰/۰۰۷±۰/۰۱۶ میکرو گرم برگرم وزن خشک در پس مانسون در عضله بوده­ اند. در حالت کلی، مقایسه غلظت فلزات بین دو فصل در بافت عضله، پوسته و رسوب نشان داد که غلظت فلزات در بافت عضله و پوسته در فصل پیش مانسون به­ طور معنی ­داری بیش ­تر از پس مانسون بود (۰/۰۵>­p ). به­ جز برای فلز مس در بافت عضله که نتایج نشان داد به­ میزان کمی غلظت فلز مس در عضله پس مانسون بیش ­تر از پیش مانسون بود. در رسوب، غلظت فلز مس و روی در فصل پس مانسون بالاتر از پیش مانسون به ­دست آمد (۰/۰۵>p ­). اما غلظت کادمیوم با تفاوت ناچیزی در پیش مانسون بالاتر از پس مانسون بود (۰/۰۵

p ­). مقایسه غلظت فلزات در بافت عضله با استانداردهای FAO,MAFF,FDA,WHO و NHMRC نشان داد که فلز روی از سه استاندارد FAO,MAFF,FDA بالاتر بوده است. اما فلز کادمیوم پایین ­تر از مقادیر استاندارد به ­دست آمد. طبق گزارشات، فلزات مس و روی دارای مقادیر بیش از حد مجاز بودند که برای سلامت موجود و در نتیجه، زنجیره غذایی و انسان نگران ­کننده است و باید اقدامات لازم جهت کنترل انجام شود. برای رسوبات، استانداردهای کیفیت رسوب آمریکا و کانادا نشان داد که غلظت فلزات در رسوب مطالعه حاضر پایین ­تر از حد استانداردهای کیفیت رسوب می باشند. بنابراین، فلزات مورد مطالعه در رسوبات مناطق مورد مطالعه تهدیدی برای موجودات آن مناطق نیستند.

Keywords:

فلزات سنگین , خلیج چابهار , خلیج گواتر , مانسون , Ocypode saratan , خرچنگ شبح