مروری نظری بر تئوری محدودیت در حسابداری مدیریت و مقایسه آن با هزینه یابی سنتی، هزینه یابی بر مبنای فعالیت و سیستم بهنگام

نقش حسابداری مدیریت در شناخت، تعریف، تجزیه وتحلیل و گزارش وقایع کلیدی و حساس و فرصت هایموثر بر شرکت بسیار بااهمیت بوده و باید بر روی آن نگاه و تمرکز ویژهای داشت. هدف حسابداری مدیریت درتئوری محدودیت، ارائه برآوردهای اقتصادی، توان عملیاتی (عملکرد)، هزینه های عملیاتی و موجودی ها وهمچنین ایجاد و راهاندازی سیستم مدیریت هزینه یابی بر مبنای فعالیت برای تکمیل اطلاعاتی که ارائه می شود وتوسط مدیریت مورد نیاز است میباشد. تئوری محدودیت را می توان نگرش سیستماتیک نوین در فرآیند تفکرنامید. فرآیند تفکر تئوری محدودیت ها به عنوان ابزاری برای حل مسئله، تشخیص و از بین بردن محدودیت ها،ذهنیت ها و راه های سنتی موجود مورد استفاده مدیران قرار می گیرد. تئوری محدودیت توجه عمدهای بر افزایشسطح عملکرد و کاهش هزینه های عملیاتی و سطوح موجودی ها دارد، اما هزینه یابی سنتی بدون توجه به افزایشسطوح موجودی ها و هزینه های عملیاتی، اقدام به تولید محصول سودآورتر می کند؛ در حالی که هدف هزینه یابیبرمبنای فعالیت، فراهم کردن اطلاعات مربوط و صحیح از طریق ایجاد رابطه علت و معلولی بین هزینه ها و منابعمصرف شده، برای تصمیم گیری مدیران در زمینه محصولات، خدمات و مشتریان است. در نهایت تفاوت عمدهتئوری محدودیت با سیستم بهنگام در این است که فلسفه سیستم بهنگام بر کاهش موجودی ها و حذف اتلاف هامتمرکز است در حالی که تئوری محدودیت ها بر محدودیت ها و حذف آنها تاکید می کند. هدف این مقاله،مروری نظری بر تئوری محدودیت ها، مبانی و معیارهای خاص آن، فرآیند به کارگیری تئوری محدودیت درعمل می باشد. در ادامه، مزایای آن به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه براین، تئوری مزبور باهزینه یابی سنتی، هزینه یابی بر مبنای فعالیت و سیستم تولید بهنگام مقایسه و تفاوت های آن با هر سه مطرح شدهاست. در پایان ضمن اشاره به انتقادهای وارده به این تئوری، تحقیقات کاربردی انجام شده و نتایج حاصل ازآنها به تفصیل بیان شدهاند. نتایج تحقیقات انجام شده در مورد به کارگیری تئوری محدودیت، حاکی از موفقیتاین تئوری بوده است.

Keywords:

تئوری محدودیت , گلوگاه , هزینه یابی سنتی , هزینه یابی بر مبنای فعالیت , سیستم تولید بهنگام