تحلیل عرفانی تجلی حق و مشاهده حضرت محمد(ص) در معراج (براساس روایت نظامی گنجوی)

در این مقاله، ابتدا معراج پیامبر به شیوه روایت نظامی گنجوی بحث و تحلیل می­شود. معراج از وقایعی شگرفی است که برای شخص پیامبر اتفاق افتاد. هریک از مفسران، اهل حدیث و روایت و تحلیل­گران دینی براساس مشرب عرفانی یا دینی خود (تسنن یا تشیع) گزارش­های جالبی داده­اند. محتوای گزارش­هایی که از نحوه معراج پیامبر شده است با بسیاری از آموزه­ها و تجربیات عرفانی همسو است؛ یعنی عارفان و صوفیان سعی کرده­اند برخی از مبانی عرفانی و پیکره آن را با سیر روحانی و جسمانی پیامبر همسو کنند. مبانی و مفاهیمی مانند «تجلی حق»، «ستر»، «حجاب»، «مشاهده»، «دل» و مانند اینها از این­دسته­اند. هدف عمده پژوهش، بازخوانی، نقد و تفسر معراج پیامبر و هم­خوانی برخی از مفاهیم پرورش­یافته عرفانی، مطابق با آن است.

Keywords:

حضرت محمد (ص) , معراج , نظامی گنجوی , تجلی , مشاهده