تحلیلی بر خواب ها و رویاهای عرفانی از منظر مولانا در مثنوی معنوی

معانی والایی که از حضرت حق فرود می آیند صورتی جسمانی مانند صورت خیال ما می پذیرند و سپس به عالم ملک فرود می آیند. انواع خواب ها مربوط به این عالم است و دنیای خواب و رویا، جهانی است پهناور و سرشار از شگفتی ها و عجایب و غرایب که با چشم بر هم زدنی حادث و نمایان می شوند. چرا که محدودیتی در آن عالم خیال نیست و روح والاست که در آن عالم سیر می کند. پدیده خواب و رویا از فرهنگ عامه فراتر رفته و در کلام و اندیشه عرفا و متصوفه و حتی شعرا و نویسندگان مورد توجه و کاربرد ویژه قرار گرفته است و مولانا جلال الدین بلخی در کنار بزرگانی چون ابن عربی و... بینشی اندیشمندانه و خداگونه به مقوله خواب و رویا دارند و آن را یکی از راه های رهایی روح از قفس تن و اتصال به عالم ملکوت می دانند. با عنایت به کارکردهای گوناگون خواب و رویا در مثنوی معنوی، در این مقاله پس از مختصری در باب رویا، ویژگی ها و خصایص آن، چگونگی آن در قرآن و احادیث، به بررسی شاخصه های خواب و رویا در اشعار مثنوی پرداخته شده است.

Keywords:

رویا , خواب , عرفان , مولانا , عالم مثل , کشف