بررسی و نقد ارزش قضایی گزارش ضابطین دادگستری در قانون آیین دادرسی کیفری دادادگاه های عمومی و انقلاب

آیین دادرسی کیفری دادگاه های عمومی و انقلاب، مصوب ۸۷۳۱/۸۲ کمیسون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، نگرش جدیدی را در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین دادگستری مطرح کرده است. در یک بررسی اجمالی در می یابیم که قانون مذکور در سه مورد در خصوص ارزش قضایی گزارش ضابطین مقرارتی را بیان کرده است: ۱)در ماده ۵۱ این قانون پس از تعریف ضابطین داداگستری، به ذکر وظایف و احصای ضابطین پرداخته است. سپس در تبصره ذیل همان ماده در مورد گزارش ضابطین گفته است:  «گزارش ضابطین در صورتی معتبر است که موثق و مورد اعتماد قاضی باشند» ۲)در فصل دوم از باب اول آیین دادرسی کیفری دادگاه های عمومی و انقلاب، ضمن توضیح اختیارات دادرسان و قضات تحقیق، در ماه ۳۴ چنین آورده شده است:  «در غیر موارد منافی عفت، دادرسان و قضات تحقیق می توانند اجرای تفتیش یا تحقیق از شهود و مطلعین یا جمع آوری اطلاعات و دلایل و امارات جرم و یا هر اقدام دیگری را که برای کشف جرم لازم بدانند با تعلیمات لازم به ضابطین ارجاع دهند این اقدامات ارزش اماره قضایی دارد» ۳)در فصل سوم از باب دوم قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه های عمومی و انقلاب، قانونگذار ترتیبات ریسدگی و صدور رای را بیان کرده است در ماده ۵۰۲ از همین فصل آمده است:  «چنانچه یکی از طرفین دعوا نسبت به صحت تحقیقات ضابطین اشکال موجهی نماید، دادگاه تحقیقات لازم را راسا و یا توسط قاضی تحقیق یا به نحو مقتضی دیگر انجام خواهد داد» نگارنده در این مقاله تلاش دارد نگرش قانونگذار را نسبت به ارزش قضایی گزارش ضابطین مورد نقد و بررسی قرار دهد. به همین منظور این مقال در چهار گفتار عرضه می گردد. در گفتار اول به طور اجمالی گزارش های ضابطین دادگستری و انواع آن از نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت. در گفتار دوم ادلهء اثبات دعوی در امور کیفری بطور مختصر بررسی می شود. گفتار سوم به نقد نظریات قانون آیین دادرسی کیفری(که اخیرا تصویب شده)در مورد موضوع بحث اختصاص یافته و بالاخره در گفتار چهارم پیشنهاد لازم برای رفع نقیصه و حل مشکل ارائه خواهد شد. بدون تردید کار حاضر خالی از عیب و نقص نیست؛ لیکن ان شاء الله دیگر دوستان دانشمند با نقد و بررسی قانون آیین دادرسی کیفری(که اخیرا تصویب شده)،راه را برای اصلاح این قانون هموار نمایند.  

Keywords:

آیین دادرسی کیفری   ,  دادگاه های عمومی   ,  دادگاه های انقلاب   ,  ضابطین دادگستری   ,  گزارش ضابطین دادگستری   ,  ارزشیابی گزارش های ضابطین دادگستری   ,  نظریات قانون آیین دادرسی کیفری   ,  کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی